วันวิทยาศาสตร์ ถือว่าเป็นวันที่มีความสำคัญต่อวงการวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์เป็นอย่างมากเลยทีเดียว เพราะในเมื่อวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2411 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ได้เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรสุริยุปราคาเต็มดวง ที่พระองค์ทรงคำนวณพยากรณ์ล่วงหน้าเอาไว้ถึง 2 ปีก่อนเกิดเหตุการณ์ ว่าจะมีการเกิดสุริยุปราคามองเห็นเต็มดวงที่ ต.หว้ากอ จ.ประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งถือว่าเป็นความพิเศษและนำสมัยเป็นอย่างมาก

วันวิทยาศาสตร์เกิดขึ้นตอนไหน?

วันวิทยาศาสตร์ เกิดขึ้นครั้งแรกในวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ.2525 โดยมติจากคณะรัฐมนตรีในยุคนั้นเมื่อวันที่ 14 เมษายน 2525 เห็นควรให้มี “วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ” ขึ้น

ผลงานทางด้านวิทยาศาสตร์ที่สำคัญของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เนื่องจากพระปรีชาสามารถในด้านของวิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ และฟิสิกส์ ทำให้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับการขนานนามว่าเป็น “พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย” รวมถึงพระองค์มีความสนพระทัยในเรื่องของดาราศาสตร์เป็นอย่างมาก มีการศึกษาจากตำราและเครื่องมือทางดาราศาสตร์ และได้มีผลงานที่มีความโดดเด่นและสำคัญต่อการศึกษาของชนรุ่นหลัง ยกตัวอย่างดังนี้

1. โปรดฯ ให้สร้างพระที่นั่งภูวดลทัศไนย เพื่อใช้สังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์สำหรับกำหนดเวลามาตรฐานของประเทศไทย และแต่งตั้งพนักงานคอยวัดตำแหน่งดวงอาทิตย์และดวงจันทร์เพื่อปรับนาฬิกาให้เที่ยงตรง
2. เหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ คือ พระองค์ทรงคำนวณเวลาการเกิดสุริยุปราคาเต็มดวง โดยทรงคำนวณการเกิดสุริยุปราคาเต็มดวงได้อย่างแม่นยำล่วงหน้าถึง 2 ปี และได้เสด็จไปเฝ้ารอชมด้วยพระองค์เองที่ ตำบลหว้ากอ จ.ประจวบคีรีขันธ์ รวมถึงในปัจจุบันประชาคมดาราศาสตร์ในระดับสากลที่ศึกษาด้านสุริยุปราคา ได้ยกย่องพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวด้วยการกล่าวถึงสุริยุปราคาเต็มดวงเมื่อปี ค.ศ. 1868 ว่าเป็น “King of Siam’s Eclipse”
3. ทรงจัดทำแผนที่ดวงดาวและทรงคำนวณตำแหน่งดวงดาวต่าง ๆ
4. ทรงศึกษาเกี่ยวกับดาวหาง และแจ้งเตือนประชาชนล่วงหน้าไม่ให้เกิดความตระหนกแตกตื่น

ความสำคัญของวันวิทยาศาสตร์

วันวิทยาศาสตร์ มีความสำคัญในด้านการสร้างความตระหนักรู้ และถ่ายทอดแลกเปลี่ยนองค์ความรู้เพื่อให้เยาวชนของชาติได้นำความรู้ที่ได้ไปต่อยอด สร้างสรรค์ เพื่อพัฒนาตนเองและประเทศชาติต่อไป ทำให้วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติมีความสำคัญในหลากหลายมิติและแง่มุมมีความสำคัญดังต่อไปนี้

1. เป็นการส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ประชาชน กระตุ้นให้คนในสังคมไทยสนใจใฝ่รู้ในด้านวิทยาศาสตร์
2. เป็นการส่งเสริมให้เยาวชนมีทักษะการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบและกระบวนการ พร้อมทั้งมีความคิดสร้างสรรค์ สามารถแก้ปัญหาได้อย่างเป็นขั้นเป็นตอน ตามหลักการวิธีคิดแบบวิทยาศาสตร์อันเป็นทักษะที่เป็นพื้นฐานของทุกสาขาวิชาอาชีพในอนาคต
3. เพราะความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาประเทศในทุกด้าน ไม่ว่าจะใน ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม ด้านสิ่งแวดล้อม จึงต้องการสร้างความตระหนักรู้ไปยังทุกภาคส่วนถึงความสำคัญของวิทยาศาสตร์

กิจกรรมสำคัญที่เกิดขึ้นในวันวิทยาศาสตร์
เพื่อเป็นการระลึกถึง วันวิทยาศาสตร์ กระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและการพลังงานเป็นหน่วยงานหลักมักมีการจัดกิจกรรมร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน มีการประกวดแต่งคำขวัญวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ เพื่อสร้างความตระหนักรู้และให้เยาวชนรุ่นใหม่ในสังคมได้มีส่วนร่วมและรับรู้ความสำคัญของวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ รวมถึงในโรงเรียนและสถานศึกษาระดับต่าง ๆ ก็จะมีการจัดกิจกรรมสัปดาห์วันวิทยาศาสตร์ หรือวันวิทยาศาสตร์ โดยจะมีกิจกรรมส่งเสริมความรู้ เช่น สาระความรู้เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์ การจัดกิจกรรมที่มีความสนุกสนานและแฝงไว้ด้วยความรู้ทางวิทยาศาสตร์

ตัวอย่างกิจกรรมในวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ เช่น

1. นิทรรศการวันวิทยาศาสตร์ รวบรวมความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อมานำเสนอและส่งต่อองค์ความรู้ให้คนเข้ามาศึกษา นำไปพัฒนาต่อยอด
2. การประกวดโครงงานวิทยาศาสตร์ เพื่อเปิดพื้นที่ให้นักเรียนไทยได้มีพื้นที่ในการแสดงผลงานและแนวคิดทางด้านวิทยาศาสตร์
3. การบรรยายให้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ มักจัดให้มีการเชิญวิทยากรบรรยายที่มีความรู้ความสามารถทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาเป็นผู้ให้ความรู้ และทดลองปฏิบัติ เพื่อสร้างการรับรู้ว่าวิทยาศาสตร์นั้นอยู่ในชีวิตประจำวันของเรา
4. กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นอกห้อง พาไปเที่ยวชมสถานที่จัดแสดงให้ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ต่าง ๆ ในพื้นที่โดยรอบ เป็นต้น

วิทยาศาสตร์กับโลกแห่งอนาคตจะเป็นอย่างไรต่อไป

สำหรับวิทยาศาสตร์ต้องบอกว่าเป็นยุคที่ก่อเกิดให้คนเรามีความคิด มีการค้นคว้า มีการหาคำตอบอย่างกล้าหาญ และสามารถนำสิ่งเหล่านั้นมาพิสูจน์ได้ ซึ่งเรื่องราวเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ทุกครั้งจะเกิดขึ้นจากความสงสัยและปัญหาที่อยากจะหาทางแก้ไข วิทยาศาสตร์จึงสามารถแบ่งได้หลายแขนง ไม่ว่าจะเป็นดาราศาสตร์ ชีววิทยา ฟิสิกส์ เคมี และที่โดดเด่นที่สุดในยุคนี้ก็คือเทคโนโลยี โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้าน AI ที่เกี่ยวกับหุ่นยนต์ที่จะช่วยทำให้โลกก้าวพัฒนาอย่างคาดคิดไม่ถึง ได้มีนวัตกรรมใหม่ๆ ที่ชวนอึ้งออกมามากมาย และในวันหนึ่งผู้คนก็จะเป็นส่วนหนึ่งในนวัตกรรมนั้นๆ จนกลายเป็นเรื่องปกติ และก็จะมีนวัตกรรมใหม่ๆ ออกมาเรื่อยๆ มันจะเป็นแบบนี้ต่อไปแบบไม่รู้จบอย่างแน่นอน

สรุปบทความ

ดังนั้นแล้ว วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ จึงถือว่าเป็นวันที่มีความสำคัญต่อวงการวิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ และเทคโนโลยีของประเทศไทยเป็นอย่างมาก เพราะเป็นวันที่ทำให้คนในสังคมและเยาวชนรุ่นหลังได้เกิดการตระหนักรู้ถึงที่มา ความสำคัญ และประโยชน์ของวิทยาศาสตร์ รวมถึงองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ฝากไว้ให้แก่ชนรุ่นหลังได้ศึกษาและพัฒนาต่อยอด เป็นประโยชน์ทั้งด้านการศึกษาและการพัฒนาประเทศในด้านต่าง ๆ ต่อไปอีกด้วย และวันๆ นี้ก็เป็น วันวิทยาศาสตร์ ที่เด็กๆ หลายคนต่างก็รอคอยด้วยเช่นเดียวกัน