หลายๆคนจะต้องรู้จักคนดนตรีอย่างน้อยคนละสองสามชนิดกันอยู่แล้ว ซึ่งประเภท เครื่องดนตรีบนโลกเรานั้นมีหลายร้อยพันชนิดแตกต่างออกไปตามภูมิประเทศของต้นกำเนิดเครื่องดนตรี แต่เครื่องดนตรีที่มีอยู่หลากหลายนั้น เราสามารถแบ่งออกมาแบบสากลได้เป็นประเภท เครื่องดนตรี คือ 5 ประเภทด้วยกัน ได้แก่ เครื่องสาย (String) , เครื่องเป่าลมไม้ (woodwind) , เครื่องเป่าทองเหลือง (Brass) , เครื่องกระทบ (percussion) และเครื่องคีย์บอร์ด (keyboard) ครั้งนี้พวกเราจะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับประเภท เครื่องดนตรี ว่าแต่ละประเภทมีอะไรบ้าง มีจุดเด่นอย่างไร

ประเภทของ เครื่องดนตรีสากล มีทั้งหมด 5 ประเภทมีอะไรบ้าง

1. String Instruments หรือ ประเภทของเครื่องดนตรีสากลกลุ่มเครื่องสาย

ประเภท เครื่องดนตรีเครื่องสายนั้น ถูกเรียกว่าเครื่องสาย เพราะว่าเป็นเครื่องดนตรีที่มี สาย เป็นจุดดำเนิดเสียงหรือเป็นหนึ่งองค์ประกอบของเครื่องดนตรี ตัวสายมีวัสดุแตกต่างกันออกไป ได้แก่ เส้นลวด เส้นเอ็น เส้นไหม ไนล่อน หรือโลหะอย่างใดอย่างหนึ่ง นำมาขึงให้ตึง ตัวของเครื่องดนตรีเครื่องสายนั้นมีลักษณะกลวงตรงกลาง แต่จะมีข้อยกเว้นอยู่บางชนิดอย่าง ฮาร์ป ความดังและเสียงของเครื่องดนตรีนั้นขึ้นอยู่กับรูปร่างและวัสดุที่นำมาใช้ทำกะโหลกเครื่องดนตรี ซึ่งเครื่องดนตรีกลุ่มนี้จะสามารถกำเนิดเสียงด้วยสองวิธีตามประเภทย่อยของกลุ่มนี้นั้นคือ

1. ประเภทเครื่องสี ที่จะมีคันสีสำหรับสีเครื่องดนตรีเพื่อให้กำเนิดเสียง เช่น ไวโอลิน วิโอลา เชลโล ดับเบิลเบส
2. ประเภทเครื่องดีด ที่สามารถกำเนิดเสียงด้วยการดีดจากนิ้วหรือใช้ปิ๊ก เช่น ฮาร์พ ไลร์ ลูท แบนโจ กีต้าร์ แมนโดลิน

2. Woodwind Instruments หรือ เครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลมไม้

ประเภท เครื่องดนตรีเครื่องลมไม้ ถูกเรียกตามวัสดุตั้งต้นมาการผลิตอย่าง ไม้ แต่ปัจจุบันเครื่องลมไม้ทำมาจากวัสดุหลายประเภทไม่ว่าจะเป็นพลาสติก โลหะ หรือผสมพลาสติกกับไม้เข้าด้วยกัน ลักษณะเด่นของเครื่องดนตรีกลุ่มนี้คือการเป่าลมผ่านช่องแคบเข้าไปภายในท่อ เสียงที่เกิดขึ้นมานั้นมีความแตกต่างกันออกไปด้วยขนาดของเครื่องดนตรี วัสดุในการผลิต และแรงส่งของลมที่เป่าเข้าไปภายในท่อ เครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลมไม้จะมีการแบ่งกลุ่มออกมาจากการใช้ลมเป่าซึ่งได้แก่

1. ประเภทที่เป่าเข้าไปในรูเป่า หรือเรียกง่ายๆได้ว่าเป็นกลุ่มของขลุ่ย ซึ่งเสียงเกิดจากการเป่าเข้าไปตรงรูเป่า เช่น เรคอร์เดอร์ ปิคโคโล ฟลูท
2. ประเภทที่เป่าผ่านลิ้น หรือที่เรียกกันว่า กลุ่มของปี่ ตัวเครื่องดนตรีจะมีลิ้น (reed) เราจะเป่าลมผ่านลิ้นตัวลิ้นก็จะสั่นสะเทือน และเครื่องดนตรีเป่าผ่านลิ้นจะมีแยกออกเป็นสองกลุ่มอีก นั้นคือ เครื่องลมไม้ประเภทหนึ่งลิ้น เช่น คลาริเน็ต และ เครื่องลมไม้ประเภทสองลิ้น เช่น โอโบและบาสซูน

3. Brass Instruments หรือ เครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลมทองเหลือง

ประเภท เครื่องดนตรีเครื่องลมทองเหลือง จุดเด่นที่เห็นได้ชัดด้วยวัสดุที่ทำมาจากโลหะผสมหรือโลหะทองเหลือง เสียงของเครื่องดนตรีประเภทนี้เกิดจากการเป่าผ่านท่อโลหะซึ่งทำให้เกิดเสียงที่เด่นชัดและดังมากกว่ากลุ่มอื่น โดยสมัยก่อนเครื่องลมทองเหลืองไม่ได้ทำจากทองเหลือง แต่เริ่มต้นมาจากชิ้นส่วนของสัตว์ต่างๆ อาทิ งาช้าง งวง เปลือกหอย
ลักษณะของเครื่องลมทองเหลืองจะเป็นท่อใหญ่ ตรงปลาย (ปากลำโพง) จะกว้างออกเหมือนกับระฆัง ท่อโค้งขดเป็นรูปทรงต่างๆเพื่อให้จับได้ง่ายขึ้น นี่เป็นลักษณะพื้นฐานของกลุ่มเครื่องลมทองเหลือง ทำให้เครื่องดนตรีบางชนิดที่ทำมาจากโลหะผสมหรือโลหะทองเหลือง แต่ไม่ได้อยู่ในกลุ่มของเครื่องลมทองเหลือง เช่น แซกโซโฟน สมาชิกของเครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลมทองเหลือง เช่น ฮอร์เน็ต ทรัมเป็ต บิวเกิล บาริโทน ยูโฟเนียม

4. Percussion Instruments หรือ เครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องกระทบ

ประเภท เครื่องดนตรีเครื่องกระทบนั้นเป็นกลุ่มที่มีสมาชิกจำนวนมาก เพราะนับเครื่องดนตรีที่ทำให้เกิดเสียงทั้ง การตี สั่น เขย่า เคาะ ซึ่งการทำให้เกิดเสียงนั้นอาจจะใช้เป็นไม้ตี มือหรืออาจจะใช้สิ่งหนึ่งกระทบเข้ากับอีกสิ่งหนึ่งเพื่อทำให้เกิดเสียง เครื่องดนตรีเครื่องกระทบ สามารถแบ่งออกเป็นสองกลุ่มตามการเกิดระดับเสียงได้เป็นสองกลุ่มนั้นคือ

1. ประเภทที่ไม่มีระดับเสียง ซึ่งเป็นกลุ่มของเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ เช่น เบสดรัม ฉาบ กิ่ง แทมบูริน เคาเบลล์
2. ประเภทที่สามารถไล่ระดับเสียงได้ เครื่องดนตรีกลุ่มนี้จะแตกต่างอีกกลุ่มที่มีระดับเสียงสูงต่ำ เช่น ไซโลโฟน ทิมพานี่ ระฆังราว

5. Keyboard Instruments หรือ เครื่องดนตรีสากลประเภทคีย์บอร์ด หรือ เครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลิ่มนิ้ว

ประเภท เครื่องดนตรีประเภทเครื่องลิ่มนิ้ว หรือหลายคนจะเรียกทับศัพท์อย่าง เครื่องดนตรีสากลประเภทคีย์บอร์ด จุดเด่นของเครื่องดนตรีกลุ่มนี้คือการมีลิ่มนิ้วสำหรับกดอย่างคีย์ มีมากหรือน้อยตามความละเอียดของเครื่องดนตรีนั้นๆ แต่การเกิดเสียงของเครื่องดนตรีในกลุ่มนี้มีหลายลักษณะด้วยกัน ได้แก่

1.  ประเภทเครื่องสายเพื่อที่จะทำให้สายโลหะที่ขึงตึงสั่นสะเทือนทำให้เกิดเสียงให้ดังขึ้น เช่น เปียโน
2.  ประเภทให้ลมผ่านไปยังลิ้นโลหะให้สั่นสะเทือน เช่น ไปป์ออร์แกน
3. ประเภทการเกี่ยวสาย เช่น ฮาร์พซีคอร์ด
4. ประเภทใช้ไฟฟ้า เช่น เปียโนไฟฟ้า

จุดเริ่มต้นของการทำความรู้จักกับเหล่าเครื่องดนตรี

ในปัจจุบันนั้นมีเทคโนโลยีหลายตัวที่สามารถกำเนิดเสียงได้ใกล้เคียงกับเหล่าประเภท เครื่องดนตรีทั้ง 5 ประเภทที่ได้กล่าวมา เพื่อนๆ สามารถลองหามาทดลองใช้เพื่อลองเล่นเครื่องดนตรีพวกนั้นได้ แต่ถึงยังก็ตามเสียงที่ออกมาจากเครื่องดนตรีแท้ๆ ก็จะมีความนุ่มและชัดเจนมากกว่าอยู่แล้ว สำหรับใครที่ชอบในดนตรีชิ้นไหนก็อย่าลืมลองไปหัดเล่นเครื่องดนตรีแต่ละประเภทนะ