ความเป็นมาของสัตว์ประหลาด “กัปปะ” ตำนานผีญี่ปุ่นอันโด่งดังยอดนิยมตลอดกาล

เรื่องราวตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ ที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน

หากให้พูดถึงหนึ่งในตำนานความเชื่อยอดนิยมตลอดกาลของญี่ปุ่น คงไม่มีใครไม่เคยได้ยินชื่อของ “กัปปะ” พรายน้ำตามความเชื่อของญี่ปุ่น ที่อยู่คู่ประเพณีและวัฒนธรรมของประเทศนี้มาเนิ่นนาน ความนิยมของตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ ได้ถูกนำไปสร้างเป็นหนัง การ์ตูน และตัวละครในเกมต่าง ๆ มากมาย อย่างไรก็ตามในปัจจุบันนี้ก็ยังมีชาวญี่ปุ่นอีกไม่น้อยที่เชื่อว่า กัปปะ นั้นมีอยู่จริง และมักจะมีคำเตือนมากมายเกี่ยวกับการลงไปเล่นน้ำของเด็ก ๆ ซึ่งในโพสต์นี้เราก็จะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับตำนานของ กัปปะ ถึงประวัติ ความเชื่อต่าง ๆ  รวมถึงแง่มุมอื่น ๆ ที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อนของปีศาจตนนี้

ทำความรู้จัก กัปปะ

กัปปะ นั้นเป็นภูติชนิดหนึ่งตามความเชื่อของคนญี่ปุ่น มีอีกชื่อหนึ่งว่า “คาวาทาโร่” มีบางความเชื่อกล่าวว่า ครั้งหนึ่งกัปปะเคยเป็นเทพเจ้าในแหล่งน้ำ แต่เมื่อมนุษย์เลิกนับถือ ก็ทำให้กัปปะกลายเป็นเพียงภูตผีไปโดยปริยาย โดยภาพจำของตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ จะมีภาพจำคือพวกมันมักจะมีขนาดตัวที่เล็กเหมือนเด็ก มีลำตัวสีเขียว มีเมือกอยู่ตามตัว มีกระดองอยู่ข้างหลัง หน้าตาของกัปปะนั้นจะมีลักษณะที่เหมือนกบ แต่มีจมูกแหลม และที่ด้านบนหัวของกัปปะจะมีลักษณะแบน และไม่มีผมตรงกลางศีรษะ เหมือนมีจานครอบหัวอยู่ ส่วนอาหารโปรดของกัปปะนั้นคือ แตงกวา

ความสามารถพิเศษของกัปปะ

ตามตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ แม้ว่าจะมีรูปลักษณ์ที่เหมือนเด็ก แต่กระนั้นพวกมันกลับมีแรงเยอะมาก ๆ เนื่องด้วยมีความสามารถของสัตว์หลายชนิดผสมกัน ไม่ว่าจะเป็น กระดองของเต่า ปากยาวเหมือนนก มีมือที่เป็นผังผืดเหมือนกบ และมีเมือกตามตัวเหมือนปลา ดังนั้นกัปปะจึงเป็นภูติที่ทรงพลังมาก ๆ ตนหนึ่ง โดยกิจกรรมของกัปปะก็คือการเล่นซูโม่ โดยตัวกัปปะนั้นจะว่ายน้ำเร็ว และมีพลังเมื่ออยู่ในน้ำ แต่หากขึ้นมาบนบกมันจะอ่อนแอลง ดังนั้นพวกมันจึงต้องมีวงกลมบนหัว เพื่อเป็นที่กักเก็บน้ำไว้เป็นพลัง หากน้ำบนหัวหมดลง กัปปะก็จะหมดพลัง 

มุมน่ารัก และมุมน่ากลัวของ กัปปะ

แม้ว่าจะได้ชื่อว่าเป็นภูต เป็นปีศาจ แต่กัปปะนั้นก็ไม่ได้มีแต่มุมที่น่ากลัวหรือมุมสยองขวัญไปทั้งหมด ยังมีตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ ที่ว่าพวกมันนั้นมีนิสัยที่เป็นมิตรกว่าที่คิด โดยมีตำนานที่ว่า กัปปะ นั้นจะมีความอ่อนน้อมถ่อนตนสูงมาก สังเกตได้จากการชอบโค้งคำนับให้กับผู้คน หรือเมื่อพวกมันทำผิดต่อมนุษย์ พวกมันจะรู้สึกผิดอย่างมาก ซึ่งวิธีการขอโทษของกัปปะก็คือการนำปลาไปวางไว้ที่หน้าบ้านของคน ๆ นั้น หรือนำยาปรุงสมุนไพรชั้นเลิศไปให้ หรือบางตำนานก็เล่าว่ากัปปะบางตัวที่มีอายุเยอะมักจะอาศัยอยู่ลำพัง ทำให้พวกมันต้องสร้างมิตรภาพกับมนุษย์ ด้วยการช่วยทำชลประทาน หรือคอยปกป้องมนุษย์ในยามมีภัย

แต่นอกจากมุมน่ารักของกัปปะแล้ว พวกมันก็ยังมีมุมน่ากลัวที่ถูกเล่าขานมาจนทุกวันนี้ โดยมีเรื่องราวตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ ที่มีนิสัยซุกซน มักจะทำการหลอกล่อเพื่อชวนมนุษย์ลงไปเล่นน้ำด้วยกัน จนทำให้คนที่โดนหลอกล่อนั้นจมน้ำตาย ทำให้ในญี่ปุ่นมักมีการติดประกาศเตือนตามแหล่งน้ำว่าห้ามลงไปเล่น เพราะอาจถูกกัปปะพาลงไปในน้ำ นอกจากนี้ก็ยังมีบางความเชื่อว่า กัปปะชอบกินตับของมนุษย์มาก ๆ หรือบ้างก็ว่า ตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ มักจะนำสัตว์เลี้ยงอย่าง หมู เป็ด ไก่ ไปจนถึงวัว ควาย ลงไปในน้ำ ซึ่งสาเหตุก็เพียงเพราะกัปปะอยากชวนสัตว์เหล่านั้นลงไปเล่นน้ำด้วยกัน 

วิธีการปราบ หรือเอาชนะ กัปปะ

ถึงตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะจะน่ากลัว หรือทรงพลังมากเพียงใด แต่สำหรับวิธีการปราบ หรือเอาชนะกัปปะนั้นมีหลายวิธี ซึ่งก็อ้างอิงจากความเชื่อเรื่องนิสัยต่าง ๆ  ของเหล่ากัปปะเอง โดยวิธีที่เรียบง่ายที่สุดก็คือการเขียนชื่อลงบนแตงกวาที่เป็นของโปรดของกัปปะ ก่อนจะนำแตงกวาลูกนั้นไปโยนลงน้ำเพื่อให้กัปปะกิน เมื่อกินแตงกวาลูกนั้น และได้เห็นชื่อของคนให้ จะทำให้ตัวกัปปะจดจำชื่อของคนที่ให้แตงกวา และจะไม่ทำร้ายคน ๆ นั้น

ส่วนอีกวิธีในการเอาชนะกัปปะคือ เมื่อเผชิญหน้ากับกัปปะ ให้ทำการโค้งคำนับก่อน เมื่อกัปปะเห็นแบบนั้นจะโค้งคำนับตาม และทำให้น้ำที่อยู่บนจานบนหัว ไหลลงพื้นหมด จนทำให้กัปปะตนนั้นหมดพลังในที่สุด

กัปปะในสื่อบันเทิง 

นอกจากในแง่ของความเป็นตำนานเรื่องเล่าของตัวกัปปะแล้ว หนึ่งในสิ่งที่ขาดไม่ได้ของญี่ปุ่นคือการหยิบตัวละครนี้มาสร้างเป็น Culture ผ่านสื่อต่าง ๆ หนึ่งในสื่อที่นิยมนำ ตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ มาเล่าเรื่องก็คือการ์ตูนที่เรามักเห็นกัปปะมาเป็นตัวละครประกอบ หรือตัวหลักหลาย ๆ ครั้ง ซึ่งการ์ตูนอนิเมะ หรือเกม ที่หยิบกัปปะมาเล่าจนเป็นที่จดจำก็มีดังนี้ 

Summer Day With Coo

ผลงานภาพยนตร์อนิเมชั่นที่หยิบตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ มาเล่าในมุมดราม่าฟีลกู้ด ที่ว่าด้วยเรื่องราวของ โคอิจิ เด็กหนุ่มที่วันหนึ่งระหว่างที่เขาเดินกลับบ้านจากโรงเรียน เขาก็ได้พบกับก้อนหินประหลาด ซึ่งเขาได้เก็บนำมาที่บ้าน ก่อนที่เขาจะพบว่าหินก้อนนี้คือ ลูกกัปปะตนหนึ่ง ที่ในตอนแรกมันสามารถพูดได้แค่คำว่า “คู” ทำให้ โคอิจิ ตัดสินใจเรียกมันในชื่อนี้ จากนั้น คู ก็ได้เป็นสมาชิกอีกคนในครอบครัวของโคอิจิ และได้กลายเป็นมิตรภาพดี ๆ ของมนุษย์ และภูตน้อย 

Sarazanmai

ซีรีส์อนิเมะที่ได้แรงบันดาลใจจาก ตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ  ที่ว่าด้วยเรื่องราวของเด็กนักเรียนมัธยมต้น 3 คนที่ได้พบกับสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะคล้ายกัปปะ ที่มีชื่อว่า Keppi ที่ได้ประกาศว่าตนนั้นคือรัชทายาทของอาณาจักรกัปปะ โดย Keppi ก็ได้ใช้พลังของลูกแก้วบรรจุวิญญาณ เสกให้เด็กนักเรียนทั้ง 3 กลายร่างเป็นกัปปะ ทางเดียวที่พวกเขาจะสามารถกลับคืนร่างเดิมคือ ตามหาลูกแก้ววิญญาณของซอมบี้สาวตนหนึ่ง เพื่อนำมามอบให้ Keppi

Harvest Moon: Back to Nature

ในส่วนของเกม หนึ่งในตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ ที่ถูกหยิบมาเล่าก็คือเกมปลูกผักอันโด่งดังอย่าง Havest Moon: Back to Nature ที่ได้มีการนำเรื่องราวกัปปะมาเล่าเป็นหนึ่งในภารกิจ โดยหากเราทำการโยน แตงกวาลงไปในแม่น้ำ ช่วงเวลา 11.00 AM. – 5.00 PM. จะทำให้เราได้พบกับกัปปะที่จะมอบไอเทมลับให้แก่เรา เรียกได้ว่าเป็นการหยิบตำนานมาต่อยอดได้อย่างน่าสนใจไม่น้อย

สถานที่เที่ยว สำหรับตามรอย กัปปะ 

นอกจากกัปปะจะโด่งดังมาก ๆ ในสื่อบันเทิงแล้ว ญี่ปุ่นก็ยังใช้กัปปะเป็นมาสคอตสำหรับการโปรโมทการท่องเที่ยวต่าง ๆ ซึ่งได้มีการนำ ตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ มาสร้างเป็นวัด พิพิธภัณฑ์ ไปจนถึงงานแสดงต่าง ๆ ที่หากใครอยากไปตามรอยเรื่องราวของกัปปะ ก็สามารถลองไปตามสถานที่เหล่านี้ได้

วัดโซเก็นจิ หรือ วัดกัปปะเดระ

หนึ่งในสถานที่ที่มีตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ คือวัดโซเก็นจิ เป็นวัดที่ตั้งอยู่ในย่านกัปปะบาชิในโตเกียว โดยพื้นที่ถูกเล่าขานว่าในสมัยก่อนมักประสบภัยน้ำท่วม ทำให้ คิฮาจิ คัปปะยะ พ่อค้าในย่านนั้น ได้ใช้เงินลงทุนเพื่อให้ชาวบ้านได้สร้างคลองเพื่อลดปริมาณน้ำท่วม ซึ่งก็มีตำนานว่าได้มีกัปปะจากแม่น้ำสุมิดะมาร่วมช่วยเหลือมนุษย์ ในการสร้างคลองครั้งนี้ จนกระทั่งเมื่อ คิฮาจิ ได้เสียชีวิตลงในปี ค.ศ. 1814 ร่างของเขาก็ได้ถูกนำมาฝังไว้ที่วัดโซเก็นจิ ก่อนที่จะถูกเปลี่ยนชื่อมาเป็น “วัดกัปปะเดระ”

โดยภายในวัดจะเต็มไปด้วยเรื่องราวตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ มากมาย ทั้งรูปปั้นของกัปปะ และยังมีแท่นบูชาแตงกวา ที่เป็นของโปรดของกัปปะ นำมาถวาย ภายในตัววัดก็ยังมีภาพวาดโบราณที่พูดถึงเรื่องราวตำนานของกัปปะ และยังมีแขนมัมมี่ที่เชื่อว่าเป็นแขนของกัปปะไว้ให้เคารพ บูชาอีกด้วย

พิพิธภัณฑ์กัปปะไคโยโด

สถานที่ที่ทำมาเพื่อเอาใจคนที่หลงใหลในตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ โดยแท้จริง โดยพิพิธภัณฑ์จะตั้งอยู่ที่จังหวัดโคจิ ซึ่งสถานที่แห่งนี้ก็เป็นแหล่งรวบรวมงานศิลปะ ตั้งแต่รูปปั้นกัปปะมากกว่า 600 ตัว ในอิริยาบถต่าง ๆ มีการนำเสนอตำนานกัปปะ ทั้งในรูปแบบที่ตลกไปจนถึงน่ากลัว นอกจากนี้ก็ยังมีศาลเจ้ากัปปะที่รายล้อมไปด้วยตุ๊กตาทำมือ เรียกได้ว่าเป็นแหล่งรวมเรื่องราวของ ตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ โดยแท้จริง

กัปปะตกปลา ณ เมืองโทโนะ จังหวัดอิวาเตะ

อีกหนึ่งจุดที่ใครที่อยากตามรอย ตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ ให้อินยิ่งกว่าเดิม คือการเดินทางไปยังเมืองโทโนะ จังหวัดอิวาเตะ เพราะที่แห่งนี้มีตำนานเรื่องเล่าว่ามีการพบเห็นกัปปะอยู่บ่อยครั้ง ซึ่งก็ยังไม่มีการพิสูจน์ได้อย่างชัดเจน แต่กระนั้นมันก็ทำให้สถานที่แห่งนี้เป็นจุดนิยมสำหรับคนที่อยากตกปลาแบบกัปปะ หรือการตามล่ากัปปะ โดยจะมีแตงกวาให้เราเอาไว้ล่อกัปปะ เพื่อหาประสบการณ์การท่องเที่ยวแบบใหม่ โดยจะเปิดให้คนทั่วไปเข้าไปตกปลาเฉพาะคนที่มีใบอนุญาติเท่านั้น 

กัปปะ มากิ อาหารที่ได้แรงบันดาลใจจากกัปปะ

นอกจากตำนานความลี้ลับ ความน่ากลัวของ กัปปะ ที่เป็นตำนานเมืองแล้ว เรื่องราวตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ ก็ยังเป็นแรงบันดาลใจสำหรับอาหารญี่ปุ่นอีกด้วย ซึ่งก็เป็นเมนูที่เราน่าจะคุ้นเคยดีกับเมนู “กัปปะ มากิ” หรือที่เรียกง่าย ๆ คือซูชิแบบม้วนที่ได้นำแตงกวาเป็นไส้ ห่อกับข้าวและสาหร่าย ซึ่งด้วยความที่มีวัตถุดิบคือแตงกวาที่เป็นของโปรดของ กัปปะ ทำให้เมนูนี้เลยมีชื่อของกัปปะอยู่ในเมนูนั่นเอง  

สรุปแล้ว ตำนานผีญี่ปุ่น กัปปะ นอกจากจะเป็นตำนานเมืองยอดนิยมของญี่ปุ่น ที่มีการนำเสนอทั้งในแง่ของความลึกลับน่ากลัวแล้ว ก็ยังมีตำนานที่ทำมาเพื่อเคารพต่อตัวกัปปะอีกด้วย ซึ่งแม้ว่าจะเป็นเพียงตำนานที่ยังพิสูจน์ไม่ได้ แต่ก็มีคนญี่ปุ่นรวมถึงคนทั่วโลกไม่น้อยที่สนใจตำนานพรายน้ำตัวนี้ จนนำมาสู่การนำกัปปะมาใส่ในสื่อต่าง ๆ ทั้งการโปรโมทการท่องเที่ยว การให้ตัวกัปปะเป็นตัวละครในมังงะ อนิเมะ หรือ เกม ที่เรียกได้ว่าเป็นอีกเรื่องเล่าของญี่ปุ่นที่มีความสำคัญ และมีอิทธิพลมาจนถึงทุกวันนี้

📚 อ้างอิง (Reference Sites)

📙 บทความที่เกี่ยวข้อง (Internal Resources)

📘 อ้างอิงเนื้อหา (External links)

• https://dotesports.com/streaming/news/kappa-meaning-twitch-meme-15708
• https://www.dictionary.com/e/pop-culture/kappa/
• https://knowyourmeme.com/memes/kappa

📕 อ้างอิงรูปภาพ

• https://en.wikipedia.org/wiki/Kappa_(folklore)
• https://www.merriam-webster.com/dictionary/kappa

เรียบเรียงและจัดทำโดย ข้าวตังดอทคอม