การทำบุญเพื่อความสบายใจและเสริมสร้างบุญกุศลอันดีงามให้เกิดขึ้นในชีวิต ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลเกี่ยวกับความเชื่อทางศาสนาหรือจะเพราะต้องการบันดาลให้เกิดพลังงานอันดีในการทำกิจการและใช้ชีวิตให้รุ่งโรจน์ก็ตามนั้นต้องบอกเลยว่าสามารถทำได้หลายวิธี ซึ่งหนึ่งในวิธีการทำบุญที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาตั้งแต่ในอดีตก็คือการ ‘ถวายสังฆทาน’ แด่พระพระภิกษุสงฆ์
ซึ่งอย่างที่เราหลายคนต่างก็ทราบกันดีอยู่แล้วว่าการถวายสังฆทานนั้นจะมุ่งเน้นไปที่การวางจิตใจให้มีความบริสุทธิ์และตั้งใจจริง แต่ถึงอย่างนั้นหลักการตลอดจนขั้นตอนถวายสังฆทานก็เป็นสิ่งสำคัญที่หากยึดถือปฏิบัติได้ก็จะยิ่งเสริมให้ผู้ที่กระทำได้รับความมงคลอย่างสูงสุดในชีวิตได้ด้วย ไม่เพียงเท่านั้นการเลือกของที่จะใส่ลงไปเพื่อถวายแด่พระสงฆ์นั้นก็จำเป็นจะต้องเลือกให้ดี ดังนั้นในบทความนี้เราจึงได้มาเปิดลิสต์ 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์มาแบ่งปันให้ทุกคนได้อ่านกัน
10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์มีอะไรบ้าง
1.เครื่องนุ่งห่มพระสงฆ์หรือผ้าไตรจีวร
สำหรับหนึ่งใน 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์อันดับแรกซึ่งมีความสำคัญ เนื่องจากเป็นสิ่งที่พระสงฆ์จำเป็นจะต้องใช้ในชีวิตประจำวัน ทั้งยังมีการชำรุดเสียกายรวมถึงซีดเก่าได้ง่ายตามการใช้งาน เพราะฉะนั้นการเลือกซื้อผ้าไตรจีวรจึงเป็นไอเดียจัดชุดสังฆทานที่ดีและมั่นใจได้เลยว่าสิ่งของชิ้นนี้จะเกิดประโยชน์ต่อพระท่านแน่นอน โดยผ้าไตรจีวรจะหมายถึงผ้าจีวร 3 ผืนที่พระสงฆ์จะต้องใช้นุ่งห่ม อันได้แก่ สังฆาฏิ (ผ้าพาดบ่า), อุตราสงค์ (ผ้าจีวรสำหรับห่ม), และอันตรวาสก (ผ้าสบงสำหรับนุ่ง) นอกจากผ้าไตรจีวรซึ่งจำเป็นต่อพระสงฆ์เป็นอย่างมากแล้วเครื่องนุ่งห่มชนิดอื่น ๆ อย่างเช่นผ้าขนหนูหรือเสื้ออังสะ (เสื้อที่พระภิกษุสามเณรสวมในลักษณะเฉียงไปกับบ่า) ก็เป็นอีกหนึ่งของใช้ที่พระต้องการซึ่งมีความสำคัญไม่แพ้กันเลยทีเดียว
2.หนังสือธรรมะ
เนื่องจากในอดีตสิ่งเดียวที่ใช้สำหรับจดบันทึกและสามารถใช้เพื่อเรียนรู้หลักพระธรรมคำสอนขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้นั้นไม่ได้มีมากและหลากหลายเหมือนกับในปัจจุบันนี้ เพราะฉะนั้นการถวายหนังสือธรรมะ เพื่อประโยชน์ในการศึกษาและการเรียนรู้ในพระธรรมตามหลักคำสอนของศาสนาจึงเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมาก นอกจากนั้นหนังสือเหล่านี้ยังสามารถเก็บเอาไว้เพื่อแบ่งปันให้กับพระภิกษุรูปใหม่ ๆ ซึ่งต้องการเรียนรู้คำสอนต่าง ๆ ทั้งยังสามารถนำไปส่งต่อให้กับห้องสมุดหรือพื้นที่ซึ่งขาดแคลนหนังสือเพื่อการเรียนรู้ต่อไปในอนาคตได้ด้วย เพราะฉะนั้นสำหรับใครที่กำลังเลือกว่า 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์มีอะไรบ้างก็อย่าลืมพิจารณาหนังสือธรรมมะดี ๆ สักเล่มก็เรียกได้ว่าเหมาะสมไม่น้อยเลยนั่นเอง
3.รองเท้า
ถึงแม้ว่าในสมัยก่อนการที่พระภิกษุจะสวมใส่รองเท้าออกไปไหนมาไหนนั้นอาจจะไม่ใช่ภาพที่เห็นได้อย่างปกตินัก แต่เพราะว่าสังคมของเรามีการเปลี่ยนแปลงอยู่แทบจะตลอดเวลา จากพื้นดินพื้นหญ้าซึ่งสามารถเดินสันจรไปมาได้อย่างสะดวกสบายด้วยเท้าเปล่า แต่ในปัจจุบันนี้ถนนหนทางล้วนกลายเป็นคอนกรีต อิฐ ปูน รวมถึงสภาพอากาศซึ่งมีความร้อนสูงทำให้รองเท้าจึงหลายมาเป็นหนึ่งใน 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์และมีความจำเป็นมากขึ้นนั่นเอง นอกจากรองเท้าสำหรับถวายเพื่อให้พระสงฆ์สวมใส่ออกไปตามสถานที่ต่าง ๆ สวมใส่ในขณะที่ออกบิณฑบาตได้แล้ว การมีรองเท้ายางสักคู่เอาไว้ให้พระท่านสวมเวลาเข้าห้องน้ำซึ่งมีความเปียกและลื่นก็จะช่วยลดอุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้นได้ด้วย
4.ยาสามัญประจำบ้าน (ยาทั่วไป)
ถึงแม้ว่าในปัจจุบันระบบการรักษาพยาบาลหรือการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลสามารถเข้าถึงได้ง่ายทั้งยังรวดเร็วมากกว่าในสมัยก่อนเป็นอย่างมากแล้วนั้น แต่ยารักษาโรคทั่วไปหรือยาสามัญประจำบ้านตลอดจนชุดทำแผลเบื้องต้นก็ถือว่ามีความสำคัญมากไม่แพ้กับอุปกรณ์อื่น ๆ เช่นเดียวนั้น เพราะฉะนั้นจึงไม่แปลกที่มันจะถูกจัดเอาไว้ว่าเป็น 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์ โดยยาที่จัดว่ามีความจำเป็นและเป็นของใช้ที่พระต้องการ จึงควรจะต้องมีติดเอาไว้เพื่อใช้ในยามที่มีอาการป่วยเล็กน้อยก็ได้แก่ยาบรรเทาปวดลดไข้, ยาแก้ปวดท้อง, ยาแก้ไอ, ยาแก้ท้องเสีย, ยาสำหรับใช้เพื่อบรรเทาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ, ตลอดจนอุปกรณ์ทำแผลเบื้องต้นเช่น ทิงเจอร์ไอโอดีน, แอลกอฮอล์, หรือน้ำเกลือล้างแผล เป็นต้น
5.อุปกรณ์เครื่องเขียน
การถวายเครื่องเขียนกับพระภิกษุอาจจะฟังดูแปลกในความคิดของใครหลายคนไม่น้อย เพราะแน่นอนว่าหากนึกถึงการมอบสิ่งของเกี่ยวกับเครื่องเขียนไม่ว่าจะเป็น สมุด ปากกา กระดาษ ดินสอ หรืออื่น ๆ แล้วนั้นเราก็อาจจะนึกถึงการมอบสิ่งของดังกล่าวให้กับน้อง ๆ นักเรียนที่จำเป็นจะต้องใช้สิ่งของเหล่านั้นเพื่อการศึกษา ซึ่งแน่นอนว่ามันก็เป็นเหตุผลที่มีความคล้ายคลึงกันที่เราจำเป็นจะต้องเลือกใช้อุปกรณ์เครื่องเขียนมาจัดเป็น 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์ เนื่องจากพระสงฆ์เองก็จำเป็นจะต้องมีการศึกษาเล่าเรียนไม่ต่างจากนักเรียนทั่วไป เพียงแต่รูปแบบรวมไปถึงเนื้อหาวิชาที่ร่ำเรียนอาจจะมีความแตกต่างกัน เพราะพระสงฆ์นั้นจะต้องมีการเรียนรู้ในพระธรรมต่าง ๆ นั่นเอง
6.ผลิตภัณฑ์และชุดอุปกรณ์ทำความสะอาด
สำหรับผลิตภัณฑ์และชุดอุปกรณ์ทำความสะอาดซึ่งเป็นของใช้ที่พระต้องการ และมีความจำเป็นในการใช้ชีวิตประจำวันของพระสงฆ์นั้นก็จะมีอยู่หลายชนิด โดยเราจำเป็นจะต้องเลือกให้มีคุณภาพแต่ก็ไม่จำเป็นจะต้องเป็นของแพง หรือมีความหวือหวามากมาย เพียงแต่จะต้องเลือกสิ่งของที่สามารถใช้ได้จริงและไม่ก่อให้เกิดอันตรายของการใช้งาน โดย10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์ในหัวข้อนี้ก็มีอยู่หลายชนิด เช่น แปรงสีฟัน, ยาสีฟัน, ยาสระผม, น้ำยาล้างจาน, น้ำยาล้างห้องน้ำ, ผงซักฟอก ไม้กวาด เป็นต้น
7.ของใช้จำเป็นส่วนตัวของพระสงฆ์
สำหรับของใช้ส่วนตัวของพระสงฆ์นั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับการใช้งานของพระสงฆ์แต่ละรูปและยังจัดเป็นไอเดียจัดชุดสังฆทานที่ไม่อยากให้ทุกคนมองข้ามไป ซึ่งของใช้จำเป็นส่วนตัวของพระสงฆ์อาจจะมีความแตกต่างกันออกไปได้ไม่ใช่ว่าพระสงฆ์ทุกรูปจำเป็นจะต้องใช้เหมือนกัน แต่ถึงอย่างนั้นมันก็ยังเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นและสามารถสร้างประโยชน์ให้กับพระสงฆ์ได้เช่นเดียวกัน โดยตัวอย่างของสิ่งที่สามารถนำมาใช้ถวายเพื่อประโยชน์ในการนำไปใช้เป็นของใช้จำเป็นส่วนตัวของพระสงฆ์ท่านก็ได้แก่ มีดโกน, ไฟฉาย ชุดจาน, ชาม, ช้อนเป็นต้น
8.กระติกน้ำร้อนหรือเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ
ในปัจจุบันเครื่องใช้ไฟฟ้าเรียกได้ว่ามีความจำเป็นอย่างมากไม่เฉพาะแต่กับบุคคลทั่วไป แต่ยังรวมถึงพระสงฆ์ด้วยเช่นเดียวกัน ซึ่งหนึ่งใน 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์อย่างแน่นอนก็ได้แก่สิ่งของจำพวกกระติกน้ำร้อน ซึ่งสามารถนำมาใช้สำหรับชงเครื่องดื่มหรือยาสมุนไพรต่าง ๆ หรือจะเป็นพัดลมซึ่งจำเป็นจะต้องใช้ในยามที่อากาศของบ้านเราร้อนระอุไม่เหมือนกับในสมัยก่อน ตลอดจนการถวายเครื่องปรับอากาศซึ่งอาจจะไม่ได้ถูกจัดอยู่ในเซ็ตสังฆทาน แต่นำมาถวายให้กับวัดก็เรียกได้ว่าเป็นสิ่งที่จำวเป็นและช่วยทำให้พระสงฆ์สามารถใช้ชีวิตได้อย่างสะดวก และยังช่วยให้สามารถเรียนรู้พระธรรมตลอดจนปฏิบัติกิจของพระสงฆ์ได้เป็นอย่างดีมากยิ่งขึ้น
9.เครื่องดื่มชงร้อนสำเร็จรูปต่าง ๆ
เนื่องจากอย่างที่เรารู้กันดีว่าหลักการปฏิบัตและข้อห้ามของพระสงฆ์นั้นมีการระบุเอาไว้ว่าห้ามฉันอาหารหลังจากผ่านเลยเวลาเพล (ช่วงเพลเวลาประมาณ 11.00 น. – 12.00 น.) ไปแล้ว เพราะฉะนั้นเครื่องดื่มจำพวกน้ำหวานหรือเครื่องชงต่าง ๆ จึงจำเป็นมากสำหรับพระสงฆ์ที่อาจจะเพิ่งเข้าสู่การปฏิบัติได้ไม่นาน และอาจจะยังไม่ได้มีความคุ้นชินมากนัก ที่สำคัญเครื่องดื่มชงร้อนสำเร็จรูปในแบบผงต่าง ๆ ก็ยังสามารถเก็บเอาไว้ได้นาน ไม่เน่าเสียง่าย สามารถชงดื่มในช่วงเช้า ช่วงเย็น หรือใช้สำหรับชงดื่มในช่วงที่อากาศหนาวเย็นเพื่อเพิ่มความอบอุ่นให้กับร่างกายก็ได้ด้วยนั่นเอง
10.อาหารแห้งหรืออาหารกระป๋อง
และแน่นอนว่าหากจะต้องมีการกล่าวถึง 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์ ก็คงจะลืมสิ่งนี้ไปไม่ได้เลยเพราะมันสิ่งที่จำเป็นและสามารถช่วยให้พระสงฆ์อิ่มท้องไปได้ในช่วงที่ไม่สามารถออกบิณฑบาตได้แล้วนั่นเอง โดยอาหารแห้งก็สามารถเลือกได้หลากหลายประเภทแต่ให้ทุกคนพิจารณาเลือกวันหมดอายุ รวมไปถึงอาหารแห้งที่ปรุงทานได้ง่ายไม่ยุ่งยากมากนัก เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปทั้งในรูปแบบถ้วยหรือแบบซองหรือจะเลือกเป็นโจ๊กสำเร็จรูปก็ได้เช่นเดียวกัน นอกจากนั้นทุกคนก็ยังสามารถเลือกไอเดียจัดชุดสังฆทานด้วยอาหารกระป๋องแบบทานง่ายไม่ว่าจะเป็น ปลากระป๋อง ผักดองกระป๋อง หรือธัญพืชกระป๋อง เป็นต้น
การถวายสังฆทานคืออะไรและมีหลักการอย่างไร
หลังจากที่เราได้รู้ไปแล้วว่า 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์จริง และมั่นใจได้ว่าสิ่งของที่นำมาจัดเป็นเซ็ตถวายแด่พระสงฆ์นั้นจะสามารถสร้างประโยชน์ได้มากกว่าการใช้งานในเชิงธุรกิจมีอะไรบ้างแล้วนั้น ก่อนที่เราจะจากกันไปในบทความนี้ เราก็ได้มีการรวบรวมเอาความรู้ดี ๆ เกี่ยวกับการถวายสังฆทาน รวมทั้งหลักการซึ่งยึดถือปฏิบัติกันมาอย่างยาวนานเกี่ยวกับขั้นตอนของการถวายสังฆทานมาฝากกันอีกด้วย
โดยคำว่าสังฆทานนั้นสามารถตีความจากคำศัพท์คำว่า ‘สังฆะ’ ได้ว่าพระสงฆ์หรือหมู่คณะ เพราะฉะนั้นการถวายสังฆทานจึงตีความจากคำนี้ได้ว่าเป็นการถวายของให้กับหมู่พระสงฆ์ ซึ่งจากธรรมวินัยได้มีการระบุเอาไว้ว่าจะต้องมีพระสงฆ์อย่างน้อย 4 รูปขึ้นไป แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นในปัจจุบันนี้ก็อาจจะปรับเปลี่ยนไปได้ขึ้นอยู่กับความสะดวกและปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วยนั่นเอง
แต่หลักใหญ่ใจความสำคัญของการถวายสังฆทานซึ่งเราทุกคนจำเป็นจะต้องคงเอาไว้นั่นก็คือจะต้องเตรียมของสำหรับถวายซึ่งจัดสรรมาเป็นอย่างดี เป็นของซึ่งบริสุทธิ์ไม่ได้มีความสดปรกหรือฉกฉวยวิ่งราวมาจากผู้ใด ทั้งยังจะต้องมีความสะอาด ประณีต สามารถนำไปใช้ได้จริงเหมือนตัวอย่างของ 10 ของสังฆทานที่ถวายแล้วพระได้ประโยชน์ที่เราได้แนะนำเอาไว้ให้ในหัวข้อด้านบน
ไม่เพียงเท่านั้นอีกหนึ่งหลักการสำคัญของการสร้างเสริมบุญกุศลด้วยการถวายสังฆทานก็คือ ผู้ถวายเองจะต้องถวายสิ่งของด้วยใจที่บริสุทธิ์และความมีความศรัทธา โดยไม่ได้มีการเจาะจงว่าจะต้องถวายสิ่งของนั้นแด่พระสงฆ์รูปใดรูปหนึ่งด้วยใจที่มีกิเลส ซึ่งวิธีและขั้นตอนในการถวายสังฆทานก็จะไม่ได้ยุ่งยากมากนัก เมื่อทุกคนได้มีการจัดเตรียมของสิ่งของที่จะนำมาถวายเรียบร้อยแล้วก็ให้ทำการกล่าวบทบูชาพระรัตนตรัย จากนั้นตามด้วยการกล่าวบทสวดถวายสังฆทานก่อนจะประเคนถวายสิ่งของแด่พระสงฆ์ ซึ่งในขั้นตอนนี้หากเป็นผู้หญิงก็ไม่ควรถวายสิ่งของโดยตรงบนมือของพระสงฆ์