อริยสัจ 4 คำสอนของพระพุทธเจ้าที่ชี้ทางแห่งการดับทุกข์ทั้งปวง

หลักธรรมคำสอนของพระพุทธศาสนาที่ชี้ทางไปสู่นิพพานนั้นมีมากมาย แต่วันนี้เราจะมาพูดถึงหลักข้อสำคัญในการสู่นิพพานขั้นเริ่มต้นนั่นคือ การดับทุกข์ หรือคำที่เราได้ยินบ่อย ๆ คือ อริยสัจ 4 เราจะมาดูกันว่าเส้นทางของการดับทุกข์นั้นมีอะไรบ้าง สามารถนำหลักธรรมคำสอนของพระพุทธศาสนามาใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างไร

หลักคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ว่า อริยสัจ 4 เส้นทางของการดับทุกข์ คืออะไร ? 

อริยสัจ 4 คือ ความจริงในการดำรงชีวิตทั้ง 4 ประการ กล่าวได้ว่า การมีทุกข์ เหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ การดับทุกข์ และหนทางไปสู่การดับทุกข์ แล้ว อริยสัจ 4 มีอะไรบ้าง วันนี้เราจะมาดูไปพร้อม ๆ กันว่าเส้นทางแห่งการดับทุกข์นั้นประกอบด้วยอะไรบ้าง

1. ทุกข์

การเกิดทุกข์นั้นมีหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดความทุกข์ ไม่ว่าเป็นการเกิด แก่ เจ็บ ตายก็ล้วนแต่เป็นความทุกข์ ซึ่งบ่อที่ทำให้เกิดทุกข์ไม่ได้มีแค่เกิด แก่ เจ็บ ตายเท่านั้น  แต่ยังมีความโศกเศร้าเสียใจ ความโกรธ ความกลัว ความผิดหวัง การยึดติดกับของที่เป็นที่รัก ความอิจฉา ความริษยา ความวิตกกังวล ความอยาก ความใคร่ ทั้งหมดที่ว่ามานี้ก็ล้วนแต่ทำให้เกิดความทุกข์

2. สมุทัย

ว่าด้วยเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ทั้งหลายทั้งปวง เหตุที่ว่านี้เป็นสิ่งที่ทำให้มนุษย์มองไม่เห็นความจริงของชีวิตเพราะตกอยู่ในกิเลสตัณหา ไม่ว่าจะเป็นความโกรธ ความโศกเศร้า ความกลัว ความผิดหวัง ความวิตกกังวล และความโศกทั้งหลายทั้งมวล

3. นิโรธ

นิโรธ คือ การดับทุกข์ และการดับทุกข์ที่ว่านี้คือการเข้าใจความจริงของชีวิตอย่างท่องแท้ จึงนำไปสู่การดับทุกข์ทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็น ความโศกเศร้าเสียใจ ความโศกทั้งหลายทั้งมวล และจะทำให้เกิดความสงบและมีความเบิกบานอีกด้วย

4. มรรค

หนทางที่นำไปสู่การดับทุกข์ อันได้แก่ อริยมรรคมีองค์ 8 ซึ่งเป็นการใช้สติมาดำรงชีวิต และใช้สตินำทางไปสู่สมาธิและปัญญา จึงทำให้เกิดการปลดปล่อยความทุกข์และความโศกเศร้าทั้งหลายทั้งปวง และเมื่อเราปลดปล่อยความทุกข์ได้แล้วนั้นเราก็จะมีความสุข ความสงบ ความเบิกบาน

ตัวอย่าง การแก้ปัญหาในการใช้ชีวิตประจำวันโดยการนำหลักคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ว่า อริยสัจ 4

เส้นทางของการดับทุกข์นั้นมีอะไรบ้าง วันนี้เราจะมายกตัวอย่าง อริยสัจ 4 ในชีวิตประจำวัน เพื่อให้เห็นภาพง่าย ๆ ว่าเราควรนำหลักคำสอนเรื่อง อริยสัจ 4 มาปรับใช้ในชีวิตประจำวันของเราอย่างไรได้บ้าง ไปดูกันเลยดีกว่าว่าเส้นทางของการดับทุกข์ในชีวิตประจำวันของเรานั้นสามารถทำอย่างไรได้บ้าง

• ตัวอย่างที่ทำให้ทุกคนมองเห็นได้ง่ายขึ้น

ทุกข์              ผลที่ทำให้เกิดความทุกข์

สมุทัย             เหตุที่ทำให้เกิดความทุกข์

นิโรธ              ผลจากการปลดปล่อยแล้วทำให้ไม่เกิดทุกข์

มรรค             เหตุที่นำทางเราให้ปลดปล่อยจากความทุกข์

• ตัวอย่างที่ 1

ทุกข์ (ผล)          ได้รับบาดเจ็บจากการประสบอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ล้ม

สมุทัย (เหตุ)       ขับขี่รถจักรยานยนต์ด้วยความประมาท

นิโรธ (ผล)          ขับขี่รถจักรยานยนต์อย่างระมัดระวังปลอดภัยไม่ประสบอุบัติเหตุ

มรรค (เหตุ)        มีสติและระมัดระวังขณะขับขี่

• ตัวอย่างที่ 2

ทุกข์ (ผล)        มีอาการปวดเข่า

สมุทัย (เหตุ)      น้ำหนักตัวเยอะเกินกว่าที่ขาจะรับไหว

นิโรธ (ผล)        ไม่มีอาการปวดเข่า

มรรค (เหตุ)      ออกกำลังกายและลดน้ำหนัก

• ตัวอย่างที่ 3

ทุกข์ (ผล)        น้ำตาลในเลือดสูง

สมุทัย (เหตุ)      รับประทานของหวานในปริมาณที่มาก

นิโรธ (ผล)        น้ำตาลในเลือดปกติ

มรรค (เหตุ)      ลดอาหารประเภทของหวาน หรืออาหารที่มีส่วนผสมของน้ำตาล

• ตัวอย่างที่ 4

ทุกข์ (ผล)        เงินเดือนไม่พอใช้

สมุทัย (เหตุ)      ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย

นิโรธ (ผล)        เงินเดือนพอใช้

มรรค (เหตุ)      แบ่งสัดส่วนของเงินว่าควรใช้จ่ายส่วนไหนเท่าไหร่

• ตัวอย่างที่ 5

ทุกข์ (ผล)        สอบตก

สมุทัย (เหตุ)      ไม่อ่านหนังสือ

นิโรธ (ผล)        สอบผ่าน

มรรค (เหตุ)      อ่านหนังสือ ทบทวนบทเรียน ฝึกทำแบบฝึกหัด

• ตัวอย่างที่ 6

ทุกข์ (ผล)        ปวดกล้ามเนื้อ

สมุทัย (เหตุ)      ไม่วอร์มอัพ หรือยืด ก่อน – หลัง ออกกำลังกาย

นิโรธ (ผล)        ไม่ปวดกล้ามเนื้อ

มรรค (เหตุ)      ทำการวอร์มก่อนการออกกำลังกาย และทำการยืดกล้ามเนื้อหลังการออกกำลังกาย

• ตัวอย่างที่ 7

ทุกข์ (ผล)        เพื่อนไม่ยอมเล่นด้วย

สมุทัย (เหตุ)      พูดไม่เพราะ แกล้งเพื่อน

นิโรธ (ผล)        เพื่อนเล่นด้วย

มรรค (เหตุ)      ปรับการพูดให้ไพเราะมากขึ้น และเปลี่ยนจากแกล้งเพื่อนเป็นเล่นกับเพื่อนดี ๆ

• ตัวอย่างที่ 8

ทุกข์ (ผล)        น้ำหนักขึ้น

สมุทัย (เหตุ)      กินแต่ของทอดของมัน

นิโรธ (ผล)        น้ำหนักลดจนเหลือเท่าเดิม

มรรค (เหตุ)      ลดของทอดของมัน และรับประทานผัก ผลไม้เพิ่มขึ้น และออกกำลังกาย

• ตัวอย่างที่ 9

ทุกข์ (ผล)        ทำอาหารไม่เป็น

สมุทัย (เหตุ)      ไม่เคยฝึกฝน ไม่เคยช่วยผู้ปกครองทำอาหาร

นิโรธ (ผล)        ทำอาหารเป็น

มรรค (เหตุ)      ฝึกฝนเอง หรือให้ผู้ปกครองช่วยสอน

• ตัวอย่างที่ 10

ทุกข์ (ผล)        ป่วยง่าย

สมุทัย (เหตุ)      พักผ่อนไม่เพียงพอ รับประทานอาหารไม่มีประโยชน์ ไม่ออกกำลังกาย

นิโรธ (ผล)        สุขภาพแข็งแรง

มรรค (เหตุ)      ปรับเวลาให้พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์มากขึ้น และเริ่มออกกำลังกาย

อริยสัจ 4 เส้นทางแห่งการดับทุกข์ที่ทุกคนสามารถทำได้ง่าย ๆ ตามคำสอนของพระพุทธเจ้า   

อริยสัจ 4 คำสอนของพระพุทธเจ้าที่สั่งสอนผู้คนมากมายให้พ้นจากความทุกข์ทั้งหลายทั้งปวง พระพุทธองค์ทรงเมตตากับชาวพุทธทั่วโลกจึงนำแนวทางการทำให้พ้นทุกข์นี้มาเผยแพร่ให้ชาวพุทธอย่างพวกเราได้รู้แจ้งถึงแนวทางการนำหลักคำสอนมาปรับใช้ในชีวิตประจำวันและพ้นทุกข์ในที่สุด

📚 อ้างอิง (Reference Sites)

📙 บทความที่เกี่ยวข้อง (Internal Resources)

เรียบเรียงและจัดทำโดย ข้าวตังดอทคอม