แผนที่ คือ สิ่งที่ช่วยเรานำทางไปยังสถานที่ต่างๆตามที่เราต้องการได้ เพราะในแผนที่นั้นจะคอยบอกเส้นทางการเดินทางไว้อย่างละเอียดและนั้นก็สามารถช่วยให้เราไปถึงที่หมายได้อย่างสะดวก แต่ที่จริงแล้วนั้นแผ่นที่ยังมีประโยชน์ในหลายๆด้านมากกว่านี้ เพราะแผนที่นั้นจะสามารถใช้ได้ในหลากหลายรูปแบบไม่ว่าจะเป็น ด้านการศึกษา การใช้ในชีวิตประจำวัน ด้านทหาร และด้านเศรษฐกิจและการปกครอง แต่การออกแบบแผนที่มานั้น ก็จะมีส่วนประกอบและสัญลักษณ์ต่างๆที่ระบุไว้บนแผนที่ วันนี้เราเลยอยากจะแนะนำให้ทุกคนมาทำความรู้จักกับสัญลักษณ์ต่างๆ ที่ปรากฏไว้บนแผนที่ว่าแต่ละสัญลักษณ์นั้นมีความสำคัญสำคัญอะไรบ้าง เพราะการรู้สัญลักษณ์สำคัญบนแผนที่นอกจากช่วยให้เราเดินทางถึงปลายทางได้แล้วยังช่วยให้ผู้ใช้แผนที่ใช้งานเข้าใจความหมายสัญลักษณ์ต่างๆบนแผนที่ได้ถูกต้องแม่นยำอีกด้วย
สัญลักษณ์สำคัญบนแผนที่
สัญลักษณ์บนแผนที่คือเส้น เครื่องหมาย รูปภาพ หรือสีที่ออกแบบมาเพื่อแสดงรายละเอียดของพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง หรือแสดงถึงวัตถุอื่นๆบนแผนที่และเนื่องจากบางพื้นที่บนแผนที่นั้นไม่สามารถที่จะแสดงรายเอียดได้ชัดเจนให้เหมือนจริงได้เลยต้องหาป้ายหรือสัญลักษณ์อื่นๆมาแทน ดังนั้น สัญลักษณ์บนแผนที่ ลักษณะของข้อมูลสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทดังนี้
1. การจำแนกลักษณะข้อมูลทางภูมิศาสตร์
- ข้อมูลเชิงปริมาณ ( Quantitative data ) หมายถึงข้อมูลที่มีคุณสมบัติในเชิงปริมาณและเรียงลำดับข้อมูลทั่วไป เช่น ข้อมูลจำนวนคน ปริมาณน้ำฝน ความหนาแน่นของประชาชนต่อหน่วยในพื้นที่
- ข้อมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative data ) หมายถึง ข้อมูลที่ระบุลักษณะจำแนกเป็นกลุ่มไว้ที่ระดับการวัด เช่น แผ่นที่การใช้ที่ดิน แสดงการใช้ดินชนิดต่างๆ ตามมาตรฐาน
2. การจำแนกชนิดของสัญลักษณ์
- สัญลักษณ์พื้นที่ (Area symbol ) เป็นสัญลักษณ์ที่แทนด้วยพื้นที่ที่เป็นบริเวณกว้างใหญ่ เช่น แหล่งน้ำ ทุ่งนา ป่าไม้ พื้นที่สวน การใช้ที่ดิน และพื้นที่ไร่ สัญลักษณ์รูปแบบนี้อาะแสดงเป็บางพื้นที่ให้มีสี หรือสัญลักษณ์อื่นๆร่วมด้วย ยกตัวอย่างเช่น พื้นที่ที่แทนด้วยทุ่งนาจะมีสัญลักษณ์รูปต้นข้าวเล็กๆร่วมอยู่ด้วย หาดทรายจะมีจุดเล็กๆร่วมอยู่ด้วย
- สัญลักษณ์ที่เป็นจุด ( Polnt symbol ) เป็นสัญลักษณ์ที่แทนด้วยตำแหน่งที่ตั้งกรือพื้นที่บางชนิดที่อาจจะบ่งบอกถึงขนาด ซึ่งจะใช้แทนสิ่งก่อสร้าง อาคารต่างๆ เช่น บ้าน วัด โรงเรียน และพื้นที่ของเมืองหลวงเป็นต้น ซึ่งสัญลักษณ์นี้จะมีรูปลักษณะเป็นวงกลม จุด สี่เหลี่ยม สามเหลี่ยม หรือในลักษณะอื่นๆ
- สัญลักษณ์ที่เป็นเส้น ( Line symbol ) เป็นสัญลักษณ์ที่สามารถแทนสิ่งมีรูปแบบของความยาว เช่น รางรถไฟ ถนน ทางน้ำ เส้นกั้นอาณาเขต โดยสัญลักษณ์รูปแบบนี้ อาจจะเป็นเส้นทึบ เส้นตรง เส้นประ เส้นที่แบ่งด้วยขีดสั้นๆ และอาจจะใช้สีที่แตกต่างกันออกไป
การแสดงข้อมูลประกอบแผนที่
การแสดงข้อมูลต่างๆบนแผนที่ มีชื่อเรียกทางภูมิศาสตร์ว่า Geographic name ซึ่งอาจจะมีแค่แผนที่บางชนิด เช่น แผนที่ภูมิประเทศ ที่แสดงรายละเอียดชื่อมากมาย และการวางชื่อทางภูมิศาสตร์เพื่อใช้เป็นการกำกับสัญลักษณ์ที่เป็น จุด เส้น และพื้นที่ให้เหมาะสม จึงมีลำดับขั้นตอนดังต่อไปนี้
- ลำดับที่ 1 การวางชื่อหัวเรื่องไว้ในตำแหน่งที่เปลี่ยนแปลงอยาก เช่น พื้นที่สูง
- ลำดับที่ 2 การวางชื่อสำหรับการกำกับสัญลักษณ์ที่เป็นจุด เช่น ชื่อเมือง และหากมีสิ่งของหรือสิ่งกีดขวาง อาจจะให้สามารถเคลื่อนย้ายได้บ้างในพื้นที่ตำแหน่งรอบๆจุดนั้น และอาจจะมีตำแหน่งให้วางได้ 9 จุด เช่น หากวางชื่อไว้ในจุดที่ 2 ควรที่จะรักษาจุดตำแหน่งนี้ไว้ใคงที่
- ลำดับที่ 3 การวางชื่อของข้อมูลรูปแบบเส้น เช่น แม่น้ำ ถนน โดยให้วางขนานไปกับเส้นนั้น และหากมีเส้นที่มีความกว้างมากพอที่จะสามารถเขียนได้ให้เขียนชื่อลงไปในระหว่างพื้นที่เส้นนั้นด้วย
- ลำดับที่ 4 การวางชื่อข้อมูลพื้นที่ โดยให้วางตามรูปแบบของพื้นที่และวางระหว่างกึ่งกลางของพื้นที่
การวางชื่อบนแผนที่ต้องระบุชื่อต่างๆบนพื้นที่ว่างบริเวณนั้น ไม่ควรที่จะเป็นกระจุกหรือหนักไปด้านใดด้านหนึ่งใช้ตัวอักษณ์ให้เหมาะสม ไม่เล็ก ไม่ใหญ่มากจนเกินไป ระบุชื่อของพื้นที่ต่างๆให้ชัดเจน และอ่านแล้วเข้าใจง่าย และไม่ควรวางพื้นต่างๆซ้อนกัน วันนี้ในตัวอย่างที่เรายกตัวอย่างรายละเอียดสัญลักษณ์ต่างที่ใช้แทนในแผนที่มาให้ทุกคนได้ศึกษากัน เราหวังว่าทุกคนจะได้รับความรู้เรื่องสัญลักษณ์ต่างๆบนแผนที่กันไม่มากก็น้อยนะคะ เพราะในแผนที่ถ้าเราให้ความสนใจ เริ่มศึกษาเกี่ยวกับสัญลักษณ์ต่างๆบนแผนที่นั้นรับรองเลยว่าแผนที่นั้น มีอะไรอีกหลายๆอย่างที่เราจะได้ค้นคว้าและได้ความรู้ไปอีกเยอะเลยคะ ที่สำคัญการรู้จักสัญลักษณ์ต่างๆบนแผนที่ยังเพื่อช่วยให้ผู้ใช้สามารถอ่านและแปลความหมายจากแผนที่ได้อย่างถูกต้อง
📚 อ้างอิง (Reference Sites)
📙 บทความที่เกี่ยวข้อง (Internal Resources)
📘 อ้างอิงเนื้อหา (External links)
📕 อ้างอิงรูปภาพ
- https://pin.it/6zxcgL5
- https://sites.google.com/a/nonedu2.go.th/sutatip/kar-chi-phaenthi-pheux-suksa-hakhwam-samphanth-khxng-sing-tang-ni-canghwad
- https://www.pinterest.com/pin/799037158912624297/