เปิดตำราการไหว้ขอขมาเจ้าที่ พร้อมบทสวดและวิธีการเตรียมของไหว้

‘เจ้าที่’นับได้ว่าเป็นดวงวิญญาณหรือเทพเทวาผู้ทำหน้าที่ปกปักษ์รักษาและดูแลบ้านเรือนในบริเวณที่พระภูมิสิงสถิตอยู่ ตลอดจนช่วยดูแลให้คนที่อาศัยอยู่ในบ้านให้มีความสุขสงบร่มเย็น รอดพ้นจากอันตรายทั้งปวงตามความเชื่อของคนไทย และคนอีกหลายชนชาติซึ่งมีการส่งต่อความเชื่อนี้สืบมาตั้งแต่ในสมัยอดีต ซึ่งนอกจากคนส่วนใหญ่จะมีความเชื่อที่ว่าการบูชาองค์เจ้าที่เป็นประจำจะช่วยให้คนในบ้านอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขแล้ว ก็ยังช่วยให้ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน คิดหวังสิ่งใดก็ไร้อุปสรรค เพราะฉะนั้นในบางครั้งที่เราอาจจะกระทำการสิ่งใดไปด้วยความไม่ได้ตั้งใจจึงจำเป็นจะต้องไหว้ขอขมาเจ้าที่เพื่อไม่ให้ชีวิตของตนเองเจอกับเรื่องร้าย ๆ นั่นเอง

เจ้าที่และพระภูมิเจ้าที่ต่างกันหรือไม่

หลายคนอาจจะสังเกตกันมาก่อนแล้วว่าศาลซึ่งเป็นที่สถิตขององค์เจ้าที่นั้นไม่ได้มีเพียงลักษณะเดียว แต่มีการกราบไหว้บูชาในรูปแบบของ ‘ศาลพระภูมิ’ และ ‘ศาลเจ้าที่’ จนเกิดความสับสนว่าแล้วหน้าที่รวมไปถึงขอบเขตการดูแลของทั้งสองท่านนี้เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร ซึ่งเราก็ต้องบอกก่อนเลยว่าทั้งองค์เจ้าที่และพระภูมิเจ้าที่นั้นต่างก็เป็นเทวดาที่ทำหน้าที่ในการปกป้องดูแลคนในบ้าน สถานที่ทำงาน หรืออาคารที่สิงสถิตของท่านทั้งสิ้น

เพียงแต่ศาลพระภูมินั้นจะเป็นสถานที่สถิตของเทพารักษ์หรือเทวดาที่คอยคุ้มครองบ้านเรือน คอยช่วยเหลือให้คนในบ้านมีความสุข มีความร่มเย็น และใช้ชีวิตได้อย่างปลอดภัยมีความสุข ในขณะที่เจ้าที่จะหมายถึงดวงวิญญาณหรือผู้ที่สถิตอยู่ที่พื้นที่ซึ่งเราอาศัยอยู่ มักจะมีการกราบไหว้บูชากันในนามของ ‘ศาลตายาย’ ซึ่งในปัจจุบันนี้ก็อาจจะมีการเรียกทั้งสองท่านนี้ด้วยคำว่าเจ้าที่ จนทำให้หลายคนเกิดความสับสนขึ้นมาได้นั่นเอง นอกจากนั้นในสมัยนี้ก็ยังมีหลายครัวเรือนที่ทำการติดตั้งศาลทั้งสองประเภทเอาไว้คู่กัน ซึ่งจะมีหลักการเบื้องต้นว่าควรจะวางตัวศาลพระภูมิให้อยู่ทางซ้ายมือ ในขณะที่ควรจะวางตัวศาลเจ้าหรือศาลตายายให้จะอยู่ทางขวามือ 

ทำไมต้องไหว้ขอขมาเจ้าที่

และเพราะเจ้าที่ไม่ว่าจะเป็นเจ้าที่หรือพระภูมิเจ้าที่ ต่างก็เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ช่วยปกป้องดูแลให้เรามีความแคล้วคลาดปลอดภัย ทั้งยังมีความเจริญรุ่วเรืองในชีวิตหากมีการกราบไหว้อยู่เป็นประจำ เพราะฉะนั้นในบางครั้งที่เราอาจจะมีการกระทำความผิดต่อท่านไปอาจจะด้วยความตั้งใจ หรือด้วยความไม่ตั้งใจก็ตาม หรืออาจจะห่างหายจากการบูชาท่านจนทำให้ชีวิตเกิดความเดือดร้อน มีอุปสรรคในการทำสิ่งต่าง ๆ ครอบครัวเกิดปัญหาทะเลาะเบาะแว้งกันอยู่เป็นประจำ จนทำให้ไม่สามารถใช้ชีวิตอย่างมีความสุขได้ จึงควรไหว้ขอขมาเจ้าที่เพื่อเป็นการแสดงความนอบน้อม และเป็นการขอพรให้ชีวิตกลับมามีความสุขสมหวังอีกครั้งนั่นเอง นอกจากนั้นข้อดีของการไหว้ขอขมาเจ้าที่ก็ยังมีอีกหลายประการ เช่น

• เพื่อหลุดพ้นจากปัญหาและอุปสรรคทั้งปวง

เนื่องจากบารมีขององค์เจ้าที่จะสามารถดูแลและอำนวยอวยพรให้ผู้ที่กราบไหว้บูชา มีความสุขสมหวัง และยังมีความเชื่อว่าการบูชาองค์เจ้าที่ประจำบ้านนั้นจะช่วยให้หลุดพ้นจากความทุกข์ใจทั้งปวงได้ด้วย เพราะฉะนั้นการไหว้ขอขมาเจ้าที่นอกจากจะช่วยทำให้เราหลุดพ้นจากปัญหาอุปสรรคที่หาทางออกไม่ได้ ก็ยังช่วยให้เรามีความสบายใจได้มากยิ่งขึ้นอีกด้วย

• ช่วยเสริมโชคลาภ

โชคลาภเป็นสิ่งที่หลายฝนใฝ่ฝันหาเพราะฉะนั้นการไหว้เจ้าที่หน้าบ้านซึ่งเป็นเทวดาประจำบ้านของเรา จึงช่วยให้ผู้ที่อยู่อาศัยมีดวงที่เป็นสิริมงคลมากยิ่งขึ้น ซึ่งแน่นอนว่าเราไม่ควรที่จะไปคาดคั้น หรือคาดหวังในลาภที่ใหญ่เกินตัวจากท่าน เพราะนั่นเท่ากับว่าเรากำลังใช้ความโลภมาดูหมิ่นท่านนั่นเอง แต่ให้เราพยายามทำงานและดำเนินชีวิตไปบนความพยายาม และยินดีกับโชคลาภทั้งเล็กและใหญ่ที่เข้ามาในชีวิต

• เสริมดวงการงาน การเงิน กิจการรุ่งโรจน์

ผู้ที่กำลังมีปัญหาเรื่องการเงิน การงาน หรือกำลังที่จะวางแผนเริ่มต้นเปิดกิจการเป็นของตัวเอง นอกจากจะต้องมีการเตรียมการศึกษาหาข้อมูล และยึดหลักความมงคลหลากหลายด้าน (ตามความเชื่อ) ทั้งในเรื่องของฤกษ์ยาม ทำเลที่ตั้ง ศาสตร์เรื่องตัวเลข และอีกมากมายเพื่อความเป็นสิริมงคลกับธุรกิจแล้ว อีกหนึ่งสิ่งที่ไม่ควรลืมก็คือการบอกกล่าวต่อองค์เจ้าที่ รวมไปถึงการไหว้ขอขมาเจ้าที่เพื่อขอให้ท่านอำนวยอวยพรกิจการที่เรากำลังจะเริ่มทำนั่นเอง

• ขอพรเรื่องสุขภาพ ห่างไกลโรคภัยไข้เจ็บ

การกราบไหว้บูชารวมไปถึงการไหว้ขอขมาเจ้าที่นอกจากจะช่วยอวยพรให้ชีวิตราบรื่น คิดจะประกอบกิจการงานใด ๆ ก็ล้วนแล้วแต่มีความสำเร็จ ทำได้โดยง่ายอย่างที่คาดหวังเอาไว้แล้วนั้น ในเรื่องของสุขภาพผู้อยู่อาศัยเองก็สามารถได้รับการอวยพรได้ หากได้มีการบอกกล่าวและบูชาท่านอยู่เป็นประจำ เนื่องจากท่านเป็นผู้ปกปักษ์รักษาที่จะคอยดูแลพวกเราให้มีความสุข และสุขภาพแข็งแรงด้วยเช่นเดียวกัน (ขึ้นอยู่กับรูปแบบการใช้ชีวิตของแต่ละบุคคลด้วย)

ไหว้เจ้าที่กลางแจ้งมีอะไรบ้าง

ก่อนที่เราจะทำการไหว้ขอขมาเจ้าที่เราจะต้องมีการจัดเตรียมของไหว้ต่าง ๆ เอาไว้ให้พร้อม เช่น การเตรียมพวกหมากพลูหรือของถวาย (แต่ถ้าใครที่ไม่สะดวกก็ขอให้ตั้งจิตให้มั่น และมีเจตนาอันบริสุทธิ์ในขณะที่ทำการกราบไหว้บูชาองค์เจ้าที่) ซึ่งเมื่ออ่านมาถึงตรงนี้หลายคนก็อาจจะส่งสัยว่าแล้วการไหว้เจ้าที่กลางแจ้งมีอะไรบ้าง จะต้องจัดเตรียมอะไรเพื่อใช้ในการประกอบพิธีดังกล่าว ในหัวข้อนี้เราได้รวบรวมเอามาไว้ให้แล้ว ซึ่งทุกคนสามารถยึดตามข้อมูลนี้หรือปรับเปลี่ยนตามความสะดวกได้เลย

• ธูป : จัดเตรียมธูป 9 ดอกสำหรับพระภูมิเจ้าที่และทำการเตรียมธูป 7 ดอกสำหรับศาลตายาย)
• ดอกไม้หรือพวงมาลัย : ควรเลือกเป็นดอกไม้ที่มีความสดใหม่สะอาด หรือจะเลือกใช้เป็นดอกดาวเรือง พวงมาลัยมะลิสด หรือดอกกุหลาบก็ได้
• อาหารคาว : อาหารที่นำมาจัดถวายและไหว้ขอขมาเจ้าที่สามารถปรับเปลี่ยนไปตามความสะดวกของแต่ละบ้านได้เลย แต่มักจะนิยมจัดเตรียมข้าวสวยร้อน ๆ แกงที่เป็นน้ำ ไก่ต้ม อาหารเส้น และผัดผัก คู่กันในสำรับอยู่เสมอ
• ขนมหวาน : นอกจากการจัดเตรียมสำรับอาหารคาวจะเป็นหนึ่งในปัจจัยที่สำคัญมากของวิธีไหว้เจ้าที่กลางแจ้ง การจัดเตรียมขนมหวานก็เป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้เช่นเดียวกัน ซึ่งชนิดของขนมก็สามาถรปรับเปลี่ยนไปได้ตามความสะดวก เช่น ข้าวต้มมัด ฝอยทอง ทองหยิบ ทองหยอด บัวลอย เป็นต้น
• ผลไม้ : สำหรับผลไม้ที่นิยมนำมาใช้ในการไหว้ขอขมาเจ้าที่มักจะเลือกผลไม้ตามความเชื่อ ที่ว่ากันว่าเป็นผลไม้มงคล ไม่ว่าจะเป็นกล้วย ส้ม แอปเปิ้ล ทับทิม หรืออื่น ๆ ตามความสะดวกของแต่ละบุคคล
• เครื่องดื่มหรือน้ำสะอาด : เครื่องดื่มที่คนไทยส่วนใหญ่นิยมนำมาใช้ มักจะเป็นน้ำแดงประกอบกับน้ำสะอาด แต่ในบางกรณีก็สามารถพบเห็นการถวายเหล้าขาว สุรา หรือเหล้าทั่วไปให้กับองค์เจ้าที่ได้ด้วย

วิธีไหว้ขอขมาเจ้าที่กลางแจ้ง

หลังจากที่เราทุกคนมีความตั้งมั่นในการไหว้ขอขมาเจ้าที่เพื่อความสุขและความรุ่งโรจน์ในชีวิต และได้มีการจัดเตรียมของไหว้ต่าง ๆ จนครบเรียบร้อยหมดแล้ว ในขั้นตอนต่อไปก็ให้กำหนดเอาวันที่สะดวกในการจะทำพิธี ซึ่งถ้าใครมีความสะดวกและมีกำลังมากหน่อยก็อาจจะมีการไหว้ขอขมาเจ้าที่แบบชุดใหญ่ทุก ๆ 3 เดือนก็ได้ โดยวิธีไหว้ขอขมาเจ้าที่กลางแจ้งขั้นตอนแรกก็คือให้ทำการนำของถวายมาวางเอาไว้บนผ้าสีขาวสถาน จากนั้นทำการจุดธูปแล้วทำการกล่าวบทสวดดังนี้

บทสวดสำหรับไหว้เจ้าที่ (ศาลพระภูมิ)

ยัสสานุภาวะโต ยักขา เนวะ ทัสเสนติ ภิงสะนัง ยัมหิ เจวานุยุฐ ชัญโต รัตตินเทวะ มะตันทิโต สุขัง สุปะติ สุตโต จะปาบะงกิญจิ ปะริตตันตัม ภาณามะเหฯ

บทสวดสำหรับไหว้เจ้าที่ (ศาลเจ้าที่)

อิติสุคะโต อะระหังพุทโธ นะโมพุทธายะ ปะฐะวีคงคา พระภุมมะเทวา ขะมามิหัง

อิติสุคะโต อะระหังพุทโธ นะโมพุทธายะ ปะฐะวีคงคา พระภุมมะเทวา ขะมามิหัง

อิติสุคะโต อะระหังพุทโธ นะโมพุทธายะ ปะฐะวีคงคา พระภุมมะเทวา ขะมามิหัง

นอกจากทุกคนจำเป็นจะต้องทำการกล่าวบทสวดสำหรับไหว้เจ้าที่ซึ่งเราได้แนะนำให้แล้วนั้น อีกหนึ่งขั้นตอนอย่างการตั้งจิตอธิษญานเพื่อไหว้ขอขมาเจ้าที่ก็เป็นอีกหนึ่งขั้นตอนที่สำคัญเช่นเดียวกัน ซึ่งในส่วนตรงนี้ทุกคนสามารถปรับเปลี่ยนถ้อยคำที่ต้องการสื่อสารกับองค์ท่านได้เลย เนื่องจากแต่ละบุคคลก็มีความต้องการและสิ่งที่ต้องการจะสื่อสารกับท่านแตกต่างกันออกไป แต่หลักการเดียวที่ทุกคนจะต้องทำเหมือนกันก็คืออย่าลืมเอ่ยชื่อและนามสกุลของตัวเองให้ท่านได้รับรู้ด้วย

จากข้อมูลที่เรานำเอามาแบ่งปันให้ในวันนี้เป็นเพียงหนึ่งในรูปแบบของการไหว้ขอขมาเจ้าที่ เนื่องจากยังมีข้อมูลอีกหลายส่วนที่ได้มีการแบ่งปันเอาไว้ว่าสามารถใช้เพื่อไหว้ขอขมาเจ้าที่ได้เช่นเดียวกัน แต่จะมีความแตกต่างกันไปตามรายละเอียดเล็กน้อย เช่น บทสวด จำนวนของธูป หรือฤกษ์ยามในการทำพิธี เป็นต้น เพราะฉะนั้นใครที่อ่านบทความที่เกี่ยวข้องแล้วสะดวกใช้วิธีการไหน ก็สามารถปรับเอาตามที่เหมาะสมกับตนเองได้เลย แต่ต้องอย่าลืมว่าสิ่งที่สำคัญมากที่สุดจริง ๆ ก็คือจิตใจที่มีความมุ่งมั่นและบริสุทธิ์นั่นเอง

📚 อ้างอิง (Reference Sites)

📘 อ้างอิงเนื้อหา (External links)

• https://www.kt-spirithouse.com/knowledge/get-to-know-the-spirit-house/

📕 อ้างอิงรูปภาพ

• https://pixabay.com/th/photos/ควน-เปา-ธป-แทง-1943398/
• https://home.kapook.com/view237412.html
• https://www.google.com/url?sa=i&url=https://www.thairath.co.th/horoscope/belief/2597525&psig=AOvVaw3tsprGp9PuQPsPU_p5pCdz&ust=1702472301943000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNCK0uz5iYMDFQAAAAAdAAAAABAD

✒️ เกี่ยวกับนักเขียน

LittleMoon WW.

นักเขียนอิสระที่ชื่นชอบการเล่าเรื่องราวผ่านตัวอักษร ไม่ว่าจะเป็นเกร็ดความรู้ สถานที่ท่องเที่ยว รวมไปถึงไลฟ์สไตล์ต่าง ๆ เราก็พร้อมที่จะนำมาเล่าให้ทุกคนอ่านกันแบบเข้าใจง่าย