วันออกพรรษา งานบุญใหญ่ประจำปีที่จะทำให้ชาวพุทธทุกคนได้รวมตัวกันทำบุญอีกครั้ง

วันออกพรรษา จะจัดขึ้นในทุกวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ซึ่งในแต่ละปีก็จะมีวันที่แตกต่างกันไป ต้องอาศัยหลักการนับวันตามปฏิทินของไทย เป็นงานบุญใหญ่ที่จะทำให้ทุกคนได้มีโอกาสเข้าวัดทำบุญและปฏิบัติธรรมตามวันใกล้บ้าน และเป็นงานที่จะจัดขึ้นประจำทุกปี และจะยังคงสืบทอดงานนี้กันต่อไปตามหลักพุทธศาสนา รวมถึงมีกิจกรรมสำคัญหลายอย่างที่พระสงฆ์จะร่วมทำกันในช่วงออกพรรษานี้ ซึ่งทุกอย่างก็ล้วนแล้วแต่จะทำให้เกิดเป็นบุญกุศลและเป็นการสืบทอดประเพณีที่ดีงามของชาวพุทธให้คงอยู่ต่อไป

เรียนรู้เรื่อง วันออกพรรษา เรื่องใกล้ตัวที่ชาวพุทธควรรู้และควรสืบทอด

วันออกพรรษา เป็นวันสำคัญอีกวันหนึ่งของไทย ที่ได้มีศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ จึงทำให้ประเพณีและวันสำคัญต่าง ๆ ทางพุทธศาสนานั้นได้ถูกจัดให้เป็นวันสำคัญของชาติ โดยวันออกพรรษา 2565 จะตรงกับวันจันทร์ที่ 10 ตุลาคม ขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 ซึ่งในแต่ละปีก็จะแตกต่างกันไป วันออกพรรษามีข้อควรรู้อะไรที่ชาวพุทธควรรู้บ้างนั้น ไปติดตามกันได้เลย

ประวัติวันออกพรรษา

การออกพรรษาถือเป็นพระวินัยที่พระสงฆ์ต้องปฏิบัติตามโดยจะเรียกว่า ปวารณา หรือญัตติกรรมวาจาสังฆกรรมประเภทที่ ๆ ที่ถูกกำหนดขึ้นโดยพระวินัยญัตติ ที่ได้จัดให้พระสงฆ์ได้จำพรรษาอยู่ร่วมกันนาน 3 เดือน เพื่อตักเตือน ชี้ข้อบกพร่องให้แก่กันโดยเสมอภาคด้วยจิตใจที่ปรารถนาดีต่อกัน เพื่อนำไปแก้ไขให้ดียิ่งขึ้น

เหตุการณ์ สำคัญ วันออกพรรษา และ ความ สำ คั ญ ของ วันออกพรรษา

ความ สำ คั ญ ของ วันออกพรรษาเป็นวันสิ้นสุดช่วงฤดูจำพรรษาของพระสงฆ์เถรวาท ซึ่งจะมีการทำสังฆกรรมปวารณาออกพรรษากันในวันนี้ มีความสำคัญต่อพุทธศาสนาคือจะเป็นวันที่พระสงฆ์ทำพิธีสังฆกรรมใหญ่หรือมหาปวารณา ว่ากล่าวตักเตือนกัน เพราะในช่วงที่จำพรรษาด้วยกันนั้นอาจจะเห็นถึงข้อบกพร่องต่าง ๆ ของกันและกัน วันนี้จึงเปิดให้ได้ซักถาม แนะนำ เพื่อนำไปปรับปรุงแก้ไขกันต่อไป และจะถือว่าหลังจากจำพรรษาครบแล้ว พระสงฆ์สามารถไปพักค้างที่อื่นได้โดยไม่ผิดพระพุทธบัญญัติ

เหตุการณ์ สำคัญ วันออกพรรษาก็เป็นการปวารณากรรมที่มีจุดมุ่งหมายให้สงฆ์ได้ผ่อนคลายข้อขุ่นข้องใจที่เกิดจากความสงสัยให้หมดไป เป็นการประสานรอยร้าวและปรับความเข้าใจกันให้หมู่คณะ เสริมสร้างความสามัคคีให้สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างกลมเกลียว เปิดโอกาสให้เกิดการปฏิบัติตนแบบเสมอภาคในการตักเตือนกันได้ทุกชั้น ทุกวัย ทุกพรรษา และก่อให้เกิดภราดรภาพที่เป็นนิมิตหมายที่ดีที่จะนำไปสู่ความเอื้ออาทร ความปรารถนาดีที่เรียกว่า ศีลสามัญญุตา

กิจกรรม วันออกพรรษา

พุทธศาสนิกชนจะรวมตัวเข้าวัดเพื่อบำเพ็ญกุศลแก่พระสงฆ์ที่ได้เข้าพรรษาตลอด 3 เดือน โดยจะมีการตักบาตรครั้งใหญ่ในวันแรม 1 ค่ำเดือน 11 หรือวันถัดจากวันออกพรรษา 1 วัน เรียกการทำบุญครั้งใหญ่นี้ว่า ตักบาตรเทโว หรือ ตักบาตรเทโวโรหณะ เป็นการตักบาตรเพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์ที่พระพุทธเจ้าได้เสด็จลงจากเทวโลกกลับจากการไปโปรดพระพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ในพรรษาที่ 7 แล้วลงมายังเมืองสังกัสสครพร้อมกับแสดงโลกวิวรณปาฏิหาริย์เปิดโลกทั้งสาม โดยเปรียบเสมือนการตักบาตรต้อนรับพระพุทธเจ้านั่นเอง

ในบางวัดได้มีการเตรียมและแต่งตัวเป็นเทวดาบ้าง เป็นพรหมบ้างแล้วทำการอัญเชิญพระพุทธรูปขึ้นประดิษฐานบนบุษบกที่มีล้อเคลื่อนและมีบาตรตั้งอยู่ข้างหน้า จากนั้นใช้คนลากนำหน้าพระสงฆ์ มีพุทธศาสนิกชนเรียงรายกันใส่บาตรทั้งข้าว ข้าวต้มมัด ข้าวต้มลูกโยนที่มีความเชื่อว่าใช้โยนให้ลงบาตรของพระพุทธเจ้าแทนการใส่บาตรแบบปกติเพราะคนที่มารอตักบาตรให้พระพุทธเจ้านั้นเยอะมากจนไม่สามารถเข้ามาตักบาตรด้วยตนเองได้

นอกจากนี้ในช่วงเวลาออกพรรษาตั้งแต่วันแรม 1 ค่ำ ไปจนถึงวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 จะถือเป็นเวลากฐินกาลตามพระวินัยปิฎกเถรวาท ที่ชาวพุทธจะเข้าร่วมบำเพ็ญกุศลในงานกฐิน วันออกพรรษาตามวัดต่าง ๆ ทั่วประเทศ โดยจะถือเป็นพิธีสร้างความสามัคคีระหว่างพระสงฆ์โดยการอนุเคราะห์ภิกษุที่จีวรชำรุด ซึ่งพระพุทธเจ้าได้อนุญาตให้พระภิกษุสามารถรับผ้าจีวรมาห่มได้หลังจากการจำพรรษาครบ 3 เดือน

นอกจากนี้ในวันออกพรรษา การปฏิบัติตนที่สำคัญคือทำบุญตักบาตรอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้แก่บรรดาบรรพบุรุษที่ล่วงลับ พร้อมทั้งเข้าวัดปฏิบัติธรรม ฟังพระธรรมเทศนาจากพระสงฆ์หรือที่เรียกว่าประเพณีเทศน์มหาชาติที่ได้สืบทอดมาตั้งแต่โบราณและมีความเชื่อว่าการได้ฟังเทศน์มหาชาติจะทำให้ได้รับผลบุญมหาศาลเลย รวมถึงยังมีการจัดการบรรยายธรรมเกี่ยวกับวันออกพรรษาให้กับผู้ที่สนใจตลอดช่วงเวลานี้อีกด้วย

นอกจากการตักบาตรเทโวในที่จะจัดในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 แล้วก็ยังมีประเพณีพิธีทอดกฐินที่จะจัดยาวไปถึง ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 และประเพณีทอดผ้าป่าที่สามารถจัดได้ตลอดฤดูกาล ก็จะมีประเพณีเทศน์มหาชาติที่อาจจะแตกต่างกันในแต่ละท้องถิ่น บางที่จะจัดในวันขึ้น 8 ค่ำ หรือแรม 8 ค่ำ เดือน 12 ให้ผู้คนได้เข้าร่วมพิธีสำคัญของพุทธศาสนากันได้ทุกวัดใกล้บ้าน

งานบุญวันออกพรรษาแต่ละท้องถิ่น

ในวันออกพรรษานี้ก็จะมีการจัดงานตามแต่ละวัดในชุมชน วันนี้เราได้รวมงานที่น่าสนใจที่ชาวพุทธสามารถไปตามรอยทำบุญ สะสมแต้มบุญกันอย่างอิ่มอกอิ่มใจกันได้เลย สำหรับสายบุญที่อยากจะทำบุญในวันสำคัญแบบนี้ และอยากสัมผัสประเพณีเก่าแก่ของแต่ละท้องถิ่น ต้องห้ามพลาดงานบุญที่เรานำมาฝากกันในวันนี้ รวมมาให้แล้วทุกพื้นที่ทั่วไทย จะมีที่ไหนบ้างนั้นไปดูกันเลย

• งานประเพณีตักบาตรเทโวโรหณะ มหัศจรรย์ข้าวต้มลูกโยนแห่งสระบุรี ที่วัดพระพุทธฉาย จังหวัดสระบุรี
• ประเพณีรับบัว ที่วัดบางพลีใหญ่ จังหวัดสมุทรปราการ จัดขึ้นในวันที่ 14 ค่ำเดือน 11 โดยจะอัญเชิญหลวงพ่อโตจำลองลงเรือที่ตกแต่งอย่างสวยงามและล่องไปตามคลองบางพลี ให้ผู้คนได้อธิษฐานแล้วโยนบัวให้ลงเรือเพื่อความเป็นสิริมงคล
• งานประเพณีตักบาตรเทโว ที่วัดสังกัสรัตนคีรี จังหวัดอุทัยธานี
• ประเพณีออกพรรษาและบั้งไฟพญานาคโลก ที่ริมแม่น้ำโขง จังหวัดหนองคาย
• งานประเพณีตักบาตรเทโววัดเขาดีสลัก ที่วัดเขาดีสลัก จังหวัดสุพรรณบุรี ที่ตั้งของ รอยพระพุทธบาทวัดเขาดีสลักจำลอง
• ประเพณีออกหว่า เทศกาลออกพรรษาแม่สะเรียง ที่วัดอุทยารมณ์ จังหวัดแม่ฮ่องสอน ตามประเพณีของชาวไทยใหญ่ที่สืบทอดกันมากว่า 600 ปี มีการจัดซุ้มราชวัตรประดับไปด้วยต้นกล้วย อ้อย ประทีปโคมไฟอย่างสวยงาม พร้อมทั้งขบวนแห่เทียนเหงหรือเทียนพันเล่มไปตามวัดต่าง ๆ เพื่อเป็นพุทธบูชา
• ประเพณีออกพรรษา จุดไฟตูมกา ที่ว่าการอำเภอเมืองยโสธร และบ้านทุ่งแต้ จังหวัดยโสธร เป็นประเพณีดั้งเดิมชาวทุ่งแต้ ที่จะนำผลตูมกา ผลไม้ป่ารูปทรงกลมคล้ายผลส้ม คว้านเอาเมล็ดออก ฉลุลวดหนามสวยงามแล้วจุดเทียนไว้ข้างในเพื่อนำไปถวายเป็นพุทธบูชาในคืนวันออกพรรษา

จูงมือครอบครัวไปร่วมงานประเพณี วันออกพรรษา พร้อมทั้งทำบุญ อุทิศส่วนกุศลกันเถอะ

ประเพณี วันออกพรรษา นี้เหมาะอย่างยิ่งที่จะชวนครอบครัว เพื่อน ๆ ไปร่วมงานบุญ สร้างบุญสร้างกุศลร่วมกัน พร้อมใจกันฟังคติธรรม วันออกพรรษาเพื่อนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน และเป็นสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจให้มุ่งทำแต่ความดี และเพื่อเป็นสิริมงคลแก่การดำเนินชีวิต ให้ชีวิตได้พบเจอแต่สิ่งดี ๆ จากผลของการได้ทำความดีในวันนี้ และที่สำคัญคือเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณีอันดีงามเหล่านี้ให้อยู่ควบคู่กับสังคมไทยไปอีกนานแสนนาน และได้เป็นการทะนุบำรุงพุทธศาสนา เผยแพร่หลักธรรมคำสอนที่ดีงามต่อไป

📚 อ้างอิง (Reference Sites)

📙 บทความที่เกี่ยวข้อง (Internal Resources)

เรียบเรียงและจัดทำโดย ข้าวตังดอทคอม