สระในภาษาไทย หมายถึง เครื่องหมายใช้แทนเสียงที่เปล่งออกมา ตามหลักของภาษา สระมีความสำคัญมาก เพราะพยัญชนะจำเป็นต้องอาศัยสระ จึงจะสามารถอ่านออกเสียงได้ ตลอดจนทำให้คำ ๆ นั้นมีความหมายขึ้นมายกตัวอย่างเช่น สระประสม เป็นการออกเสียงที่ใช้ลิ้นส่วนหน้า ลิ้นส่วนกลาง และลิ้นส่วนหลังทำหน้าที่ออกเสียงร่วมกัน เสียงที่เกิดขึ้นจะมีลักษณะเป็นเสียงประสม ซึ่งไม่ว่าจะสระใดก็ล้วนเกิดขึ้นจากการออกสียงทั้งนั้น เพราะเสียงในภาษา หมายถึง เสียงที่มนุษย์เปล่งออกมาเพื่อสื่อความหมายระหว่างกัน ซึ่งการที่เสียงในภาษาจะเกิดขึ้นได้นั้น ก็ต้องอาศัยอวัยวะต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดเสียง สำหรับอวัยวะที่ทำให้เกิดเสียง ได้แก่ ริมฝีปาก ปุ่มเหงือก ฟัน ลิ้น เพดานปาก ลิ้นไก่ กล่องเสียง หลอดลม และปอด

เสียงสระ สามารถแบ่งออกเป็น 5 เสียง ได้ดังต่อไปนี้ 

ในบางตำราถือว่าภาษาไทยมี 21 เสียง คือไม่รวมสระเกินทั้ง 8 เสียง เนื่องจากถือว่าเป็นพยางค์ ซึ่งมีหน่วยเสียงในตัวเองโดยสมบูรณ์อยู่แล้ว และไม่รวมสระประสมเสียงสั้นทั้ง 3 เสียง คือ เอียะ เอือะ อัวะ เนื่องจากมีที่ใช้ในภาษาไทยน้อยมาก และสระ หมายถึง เครื่องหมายใช้แทนเสียงที่เปล่งออกมา ตามหลักภาษา ถือว่าพยัญชนะจำเป็นต้องอาศัยสระจึงจะออกเสียงได้ใหญ่จะเป็นคำเลียนเสียงซึ่งไม่ได้ใช้สื่อความหมายอื่น มาดูกันว่าเสียงสระ 5 เสียงที่เราจะพามารู้จักวันนี้มีอะไรบ้าง

1. สระเสียงสั้น ได้แก่ สระที่ออกเสียงสั้น คือ อะ อิ อึ อุ เอะ แอะ โอะ เอาะ เออะ เอียะ เอือะ อัวะ ฤ ฦ อำ ไอ ใอ เอา
2. สระเสียงยาว ได้แก่ สระที่ออกเสียงยาว คือ อา อี อื อู เอ แอ โอ ออ เออ เอีย เอือ อัว ฤๅ ฦๅ
3. สระเดี่ยว ได้แก่ สระที่เปล่งเสียงออกมาเป็นเสียงเดียว ไม่มีเสียงอื่นประสมมี 18 ตัวได้แก่ อะ อา อิ อี อึ อื อุ อู เอะ เอ แอะ แอ เออะ เออ โอะ โอ เอาะ ออ

1. สระประสม คือ สระที่มีเสียงสระเดี่ยว 2 ตัวประสมกัน มี 6 ตัว ปัจจุบันเสียงสระประสม มี 3 เสียง คือ สระเอีย สระเอือ สระอัว เนื่องจากสระเอียะ สระเอือะ สระอัวะ มีใช่น้อยมากหรือไม่พบการใช้สระประสมเหล่านี้ ได้แก่

• เอียะ เสียง อิ กับ อะ ประสมกัน
• เอีย เสียง อี กับ อา ประสมกัน
• เอือะ เสียง อึ กับ อะ ประสมกัน
• เอือ เสียง อื กับ อา ประสมกัน
• อัวะ เสียง อุ กับ อะ ประสมกัน
• อัว เสียง อู กับ อา ประสมกัน

1. สระเกิน คือ สระที่มีเสียงซ้ำกับสระเดี่ยว ต่างกันก็แต่ว่าสระเกินจะมีเสียงพยัญชนะประสมหรือสะกดอยู่ด้วย มี 8 ตัว ได้แก่

• ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ (รึ รือ ลึ ลือ) มีเสียงพยัญชนะ ร ล ประสมอยู่
• อำ มีเสียง อะ และพยัญชนะ ม สะกด
• ใอ ไอ มีเสียง อะ และพยัญชนะ ย สะกด (คือ อัย)
• เอา มีเสียง อะ และพยัญชนะ ว สะกด

การจัดวางตำแหน่งของสระ มีผลต่อการออกเสียง

สระภาษาไทย ต่าง ๆ เมื่อประสมกับพยัญชนะต้น จะอยู่ในตำแหน่งที่แตกต่างกัน ยกตัวอย่งการจัดวางตำแหน่งดังต่อไปนี้

• ไม่ปรากฏรูปสระ ได้แก่ สระอะเมื่อมีตัว ร สะกด (-รร) สระโอะเมื่อมีตัวสะกด (โ–ะ) และสระออเมื่อมีตัว ร สะกด (-ร) เช่น สรร คน รก จง พร
• ข้างหน้าพยัญชนต้น ได้แก่สระอะเมื่อมีตัว ว สะกด (โ-ว) สระเอ (เ-) สระแอ (แ-) สระโอ (โ-) สระเออที่มีตัว ย สะกด (เ-ย) สระใอ (ใ-) และสระไอ (ไ-) เช่น โสว เก เซ เข แล แพ แก โต โพ โท เนย ใกล้ ใคร ใหญ่ ไป ไซ ไส
• ข้างหลังพยัญชนะต้น ได้แก่ สระอะ (-ะ) สระอา (-า) สระออ (-อ) และ ร หัน (-รร) เช่น กะ จะ ปะ มา กา ตา ขอ รอ พอ ธรรม
• ไว้ข้างบนพยัญชนะต้น ได้แก่ สระอือเมื่อมีตัวสะกด (-ื) สระอิ (-ิ) สระอี (-ี) สระอึ (-ึ) และไม้หันอากาศ (–ั) เช่น บิ สิ มิ ปี ดี มี หึ สึ หัน กัน ปัน
• ข้างล่างพยัญชนะต้น ได้แก่ สระอุ (-ุ) และสระอู (-ู) เช่น ผุ มุ ยุ ดู รู งู
• ข้างหน้าและข้างหลังพยัญชนะต้น ได้แก่ สระเอะ (เ-ะ) สระแอะ (แ-ะ) สระโอะ (โ-ะ) สระเอาะ (เ-าะ) สระเออะ (เ-อะ) สระเออ (เ-อ) และสระเอา (เ-า) เช่น เละ เตะ เกะ และ แพะ แกะ โปะ โละ เลอะ เถอะ เจอะ เจอ เธอ เรอ เกา เผา เรา
• ไว้ข้างหน้าและข้างบนพยัญชนะต้น ได้แก่ สระเอะเมื่อมีตัวสะกด (เ–็) สระแอเมื่อมีตัว ร สะกด (เ—็ร) สระแอะเมื่อมีตัวสะกด (แ–็) สระเออะสระเออเมื่อมีตัวสะกด (เ–ิ) และสระเออะที่มีตัว ย สะกด (เ—็ย)
• ข้างบนและข้างหลังพยัญชนะต้น ได้แก่ สระอืเมื่อไม่มีตัวสะกด (-ือ) สระอัวะ (-ัวะ) สระอัว (-ัว) สระอำ (-ำ) สระเอา (เ-า) และสระเอาะเมื่อมีตัวสะกด (–็อ) เช่น มือ ถือ ลือ ผัวะ ยัวะ ตัว รัว หัว รำ ทำ จำ
• ข้างหน้า ข้างบน และข้างหลังพยัญชนะต้น ได้แก่ สระเอียะ (เ-ียะ) สระเอีย (เ-ีย) สระเอือะ (เ-ือะ) และสระเอือ (เ-ือ) เช่น เผียะ เพียะ เกียะ เสีย เลีย เปีย เสือ เรือ เจือ\

หวังว่าวันนี้น้อง ๆ หนู ๆ คงจะเข้าใจในเนื้อหาความหมายลักษณะของสระในภาษาไทยมากยิ่งขึ้น เพราะเราได้สรุปและยกตัวอย่างให้แบบจัดเต็มกันเลยทีเดียว  ความฝึกฝนตนเองเป็นเรื่องสำคัญยิ่ง เราจะพบว่า มนุษย์เรานี้สามารถแสดงการมหัศจรรย์ต่างๆ ได้ เพราะการได้ฝึกฝนด้วยตนเองมาแล้วด้วยดี ดังนั้นถ้าอยากมีชีวิตที่ดี และประสบความสำเร็จต้องรู้จักใฝ่รู้ปละหมั่นศึกษาเนื้อหาเพิ่มเติมอยู่เสอ