ความแตกต่างระหว่างศาลพระภูมิและศาลเจ้าที่ดูอย่างไร

                หากพูดถึงทั้งศาลพระภูมิและศาลเจ้าที่เชื่อว่าหลายคนต้องเข้าใจว่าคือสารเดียวกัน แต่ก็ถือว่ามีความคล้ายคลึงกันเพราะเป็นการสักการะบูชาเทวดาหรือดวงวิญญาณที่ท่านได้ทำหน้าที่ดูแลและปกปักรักษาที่อยู่อาศัยหรือบ้านเรือนจากสิ่งชั่วร้ายทั้งปวง ซึ่งในบางบ้านจะตั้งทั้ง 2 ศาลไว้ด้วยกัน ซึ่งจะใช้หลักการหากให้หันหน้าเข้าศาล ตัวของศาลพระภูมิจะต้องอยู่ฝั่งซ้ายมือ ส่วนศาลเจ้าที่จะอยู่ทางขวามือ แต่หากพื้นที่จำกัดหรือพื้นที่น้อยก็สามารถเลือกศาลเดียวก็ได้เช่นกัน แต่เพื่อให้เจ้าของบ้านทั้งหลายแยกออกว่าทั้งสองศาลนี้ต่างกันอย่างไรเราจะบอกให้ฟัง ดังนี้

ศาลพระภูมิ

                คือ ศาลที่มีเทพารักษ์สถิตอยู่ เพื่อคุ้มครองบ้านเรือนและมีความเชื่อว่าหากบ้านใดได้กราบไหว้ศาลพระภูมิจะส่งเสริมให้ชีวิตได้พบแต่สิ่งดี ๆ สำหรับลักษณะของศาลพระภูมิจะมีรูปทรงเหมือนบ้านหรือวิหารหลังเล็กตกแต่งให้มีลักษณะคล้ายวัดเล็ก ๆ มีเพียงเสาเดียวตั้งตระหง่าน เหตุผลที่มาในรูปแบบนี้เพราะพระภูมิมีสถานะเป็นภุมมเทวาหรือเทพที่มาอาศัยอยู่บนโลกมนุษย์ ซึ่งควรเลือกตำแหน่งพื้นดินมนุษย์ โดยมีตำแหน่งการตั้ง ดังนี้

• หากบ้านหลังไหนตั้งศาลไว้บนพื้นดิน แนะนำว่าไม่ควรให้ถูกเงาตัวบ้านมาปิดทึบ
• ในการเลือกตำแหน่งไม่ควรเลือกตั้งศาลพระภูมิตรงกับประตูทางเข้าบ้านและห้องต่าง ๆ ที่สำคัญแนะนำว่าควรแยกศาลให้ออกห่างจากรั้วบ้านอย่างน้อย 1 เมตร
• ควรทำฐานเพื่อให้ศาลพระภูมิอยู่เหนือระดับสายตาขึ้นมาเล็กน้อย

ศาลพระภูมิหรือศาลตายาย

                เป็นสถานที่สถิตของเจ้าของพื้นที่เดิมเชื่อว่าท่านได้มาอยู่ก่อนที่จะมีการมาสร้างบ้านหลังใหม่ เมื่อมีการสร้างขึ้นจะเป็นเหมือนการอันเชิญท่าน มาให้ช่วยปกปักคุ้มครองบ้านเรือน ซึ่งจะมีการแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

• เจ้าที่แท้ คือ เจ้าของที่เดิมที่ไม่ได้มาเกิดใหม่ แต่เป็นผู้เลือกว่าจะประจำอยู่ที่เดิม
• เจ้าที่จร คือ ดวงวิญญาณเร่ร่อน ซึ่งจะมาแทนที่เมื่อเจ้าของเดิมจากไป จึงได้เข้ามาอยู่อาศัยแทน

                นอกจากนี้ในเรื่องของรูปแบบของศาลเจ้าที่มักสร้างออกมาในลักษณะเรือนไทยมี 4 หรือ 6 เสา เนื่องจากเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่มีสถานภาพต่ำกว่าศาลพระภูมิ โดยมีตำแหน่งการตั้งมีดังนี้ฃ

• เพื่อให้เป็นสิ่งที่รับแต่สิ่งดี ๆ เข้ามาในบ้านควรตั้งในตำแหน่งพื้นที่กว้าง ๆมองดุแล้วสะอาดตา
• การตั้งศาลนั้นวางในพื้นที่ธรรมดา แต่หากเจ้าของบ้านต้องการเสริมโชคหรือลาภแนะนำว่าให้นำแผ่นเงินหรือแผ่นทองมาวางไว้ใต้ศาลเจ้าที่ก็ทำได้เช่นกัน
• ทางเข้าบ้านละห้องน้ำเป็นตำแหน่งต้องห้าม เชื่อว่าหากวางไว้ตรงนั้นอาจส่งผลร้ายต่อเจ้าของบ้าน เป็นสิ่งที่ต้องจดจำไว้เพื่อเลี่ยงสิ่งไม่ดี

ล้วงคำตอบ ไหว้เจ้าที่ใช้ธูปกี่ดอก ส่งเสริมอย่างไร

                ใครที่พึ่งย้ายเข้ามาบ้านใหม่ ๆ เมื่อต้องการสร้างความอุ่นใจให้ตนเองที่พึ่งย้ายเข้ามาใหม่ แน่นอนมักเกิดความสงสัยว่าการไหว้ศาลพระภูมิหรือการ ไหว้เจ้าที่ใช้ธูปกี่ดอก  วันนี้คุณจะได้รู้และนำไปปฏิบัติตามอย่างถูกต้อง โดยจะเริ่มแต่การจุดธูป 1 ดอก ไปจนถึง 9 ดอก ซึ่งในบางครั้งขึ้นอยู่กับเจ้าของบ้านด้วยว่าจะเลือกจำนวนธูปกี่ดอกและมีความต่างของประเภทของศาลด้วย แต่ละจำนวนมีความหมาย ดังนี้

            ศาลเจ้าที่ การไหว้ศาลเจ้าที่จะใช้ธูป 7 ดอกเท่านั้น เพราะมีความหมายที่เป็นสิริมงคลต่อตัวเจ้าของบ้านและนัยหนึ่งคือการไหว้เพื่อสื่อถึงจิตวิญญาณของพ่อ แม่ และครูบาอาจารย์ผู้ที่ได้สั่งสอนเราด้วย ในส่วนของเซ้นไหว้มักจะเป็นดอกไม้ พวงมาลัยและอาหารต่าง ๆ ถวายร่วมกับเครื่องหอม ซึ่งจะใช้บทสวดท่องร่วมด้วย คือ “อิติสุคะโต อะระหังพุทโธ นะโมพุทธายะ ปะฐะวีคงคา พระภุมมะเทวา ขะมามิหัง” (3 จบ) เป็นบทสวดที่ท่องเพื่อป้องกันภัยอันตรายต่าง ๆ ไม่ให้เข้าสู่ภายในบ้านและจะเป็นการช่วยคุ้มครองเจ้าของบ้านและผู้อยู่อาศัยให้ปลอดภัยจากวิญญาณชั่วร้ายทั้งหลายทั้งปวง แต่หากใครไหว้เจ้าที่กลางแจ้งควรใช้ธูป 5 ดอก ซึ่งจะไหว้หันหน้าเข้าบ้านหรือบางคนจะไหว้ในบ้านก็ได้เช่นกัน

                ศาลพระภูมิ การไหว้ศาลพระภูมิจะจุดธูปไหว้ 9 ดอก เป็นจำนวนที่แสดงถึงการเคารพบูชาผู้มีพระคุณ พระภูมิและเทพองค์อื่น ๆ ในส่วนของเซ้นไหว้จะใช้ดอกไม้ พวงมาลัย ของคาวและหวาน ผลไม้ พร้อมบทสวดบูชา “ยัสสานุภาวะโต ยักขา เนวะ ทัสเสนติ ภิงสะนัง ยัมหิ เจวานุยุฐ ชัญโต รัตตินเทวะ มะตันทิโต สุขัง สุปะติ สุตโต จะปาบะงกิญจิ ปะริตตันตัม ภาณามะเหฯ” ท่องเพื่อให้บ้านร่มเย็นเป็นสุขและถือเป็นการเสริมโชคลาภวาสนา

ไหว้เจ้าที่ใช้ธูปกี่ดอก บ้างและมีความหมายอย่างไร

                การไหว้เจ้าที่มีทั้งแบบไหว้ผ่านศาลพระภูมิและบางคนอาจจะไหว้หน้าบ้าน ซึ่ง ไหว้เจ้าที่ใช้ธูปกี่ดอก  ก็ขึ้นอยู่สถานที่และต้องการไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประเภทใด นอกจากนี้สำหรับจำนวนธูปก็มีความหมายที่แตกต่างกันไป ดังนี้

• 1 ดอก หมายถึง การจุดไหว้เจ้าที่ ดวงวิญญาณทั่วไปหรือผีจรที่อยู่ในบริเวณนั้น
• 3 ดอก หมายถึง การจุดบูชาพระรัตนตรัย ได้แก่ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์
• 5 ดอก หมายถึง การจุดบูชาพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ตลอดจนพ่อแม่และครูอาจารย์รวมไปถึงผู้มีพระคุณ
• 7 ดอก หมายถึง การจุดรำลึกถึงพ่อแม่และครูบาอาจารย์ที่ได้ล่วงลับไปแล้ว ที่สำคัญเป็นจำนวนที่เหมาะแก่การไหว้บูชาศาลพระภูมิ
• 9 ดอก หมายถึง การจุดไหว้เจ้าที่ ศาลพระภูมิและผู้มีพระคุณ ส่งเสริมให้พบเจอสิ่งดี ๆ เข้ามาในชีวิต

รวมของถวายบูชาศาลพระภูมิ

                หลังจากที่รู้แล้วว่า ไหว้เจ้าที่ใช้ธูปกี่ดอก  เราไปดูกันว่าของเซ้นไหว้ควรเป็นอะไรบ้าง ส่วนใหญ่ประเภทของที่นำมาไหว้มีทั้งคาว หวาน ผลไม้และชุดของบูชา เจ้าของบ้านเชื่อว่าเป็นการเสริมความเป็นสิริมงคล อย่างไรก็ตามอย่าลืมที่จะต้องคำนึงถึงข้อห้ามของที่นำมาถวายด้วย อาจเกิดผลเสียตามมาทีหลังได้

                ของคาว เป็นประเภทของเซ้นไหว้ที่คนส่วนใหญ่ที่นิยมใช้ไหว้ศาลพระภูมิเป็นกับข้าว แกง เนื้อสัตว์ รวมไปถึงอาหารทะเลอย่างกุ้ง ปู และปลา ซึ่งต้องทำให้สุกทั้งหมด

            ของหวาน อย่างขนมไทยที่สื่อถึงความมงคล อาทิ ขนมทองหยิบ ทองหยอด และอื่น ๆ

            ผลไม้ ในส่วนของผลไม้ที่นิยมใช้ไหว้ศาลพระภูมินั้น จะเป็นผลไม้หลายชนิด เช่น กล้วย ส้ม สับปะรด และผลไม้ชนิดอื่น โดยแบ่งเป็นชนิดละ 5 ลูกหรือผล หรือตามความสะดวกของผู้ถวาย

                เครื่องดื่ม อย่างน้ำเปล่า น้ำผลไม้ น้ำชา หรือน้ำอัดลมสีต่าง ๆ ในบางบ้านก็เลือกเป็นเหล้าหรือสุรา ถวายแด่ศาลพระภูมิ

หมายเหตุ : ในการไหว้ศาลมีข้อห้ามในการถวายของบางอย่าง เช่น ผลไม้ที่ไม่สุกหรือเสียและหากชื่อไม่เป็นมงคลก็จะไม่นำมาถวาย อย่าง มังคุด เชื่อว่าจะทำให้เป็นคนดวงกุด ไร้ซึ่งโชคลาภวาสนา

รวมของถวายบูชาศาลเจ้าที่

                หากอยากให้ความเป็นสิริมงคลและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ปกปักรักษาการบูชาเจ้าที่โดยการคำนึงถึงความเหมาะสมอย่างเรื่องของเซ้นไหว้ก็มีความจำเป็นไม่น้อยไปกว่าจำนวนฃธูปที่จุดไหว้ เราไปดูกันว่าของที่ควรนนำมาไหว้ศาลเจ้าที่ควรเป็นอะไร

                ของคาว ไม่ว่าจะเมนูไหนจะต้องทำให้สุกเสียก่อน โดยอาหารคาวที่นิยมนำมาไหว้คือ หัวหมูหรือหัวไก่ รวมถึงข้าวสวยและต้มแกงต่าง ๆ

                ของหวาน ในการไหว้จะต้องเป็นขนมที่ทำมาจากนมและเนยหรือวุ้นผลไม้ รวมไปถึงขนมไทย อาทิ ฝอยทอง เม็ดขนุนหรือทองเอก เป็นต้น

                ผลไม้ องุ่น แก้วมังกร และอื่นๆ เหมาะแก่การนำมาถวายเจ้าที่ ที่สำคัญยังเป็นผลไม้ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ทานเข้าไปสุขภาพแข็งแรง ขับถ่ายง่าย

            เครื่องดื่ม น้ำเปล่าเป็นเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมเพื่อนำมาเซ้นไหว้ อีกทั้งมีประโยชน์ต่อร่างกาย แต่หากใครต้องการถสวายนอกเหนือจากนี้ น้ำชาและน้ำอัดลม ก็สามารถนำมากราบไหว้ได้เช่นกัน โดยเฉพาะน้ำแดงมีสีคล้ายเลือด เป็นสิ่งที่สื่อถึงความแข็งแกร่งและพลังอำนาจนั้นเอง

หมายเหตุ : ละมุด มะเฟือง พุทรา และผลไม้ชนิดอื่น ๆ ที่มีความหมายไม่เป็นมงคล ไม่ควรนำมาถวายเพราเชื่อว่าอาจทำให้นำอุปสรรคเข้ามาในชีวิตได้                       

                จากข้อมูลที่เรานำมาก่อนที่จะถวายของเซ้นไหว้ะไรก็ตามจะต้องรู้ว่าควร ไหว้เจ้าที่ใช้ธูปกี่ดอก  ศาลเจ้าที่หรือศาลพระภูมิเหล่านี้มีความแตกต่างในการจุดธูปบูชา ควรศึกษไว้เพื่อเป็นการส่งเสริมพลังอำนาจให้แก่ผู้อยู่อาศัยและเจ้าของบ้าน ให้พบเจอแต่เรื่องดี ๆ ไร้ซึ่งอุปสรรค สิ่งศักดิ์สิทธิ์ท่านจะทำหน้าที่ดูแลรักษาไม่ให้มีสิ่งไม่ดีเข้ามากลั้นกลาย